Eigenschap:Eeuw
Uit Tijdbalk Amersfoort
Dit is een eigenschap van type Getal.
P
Prestedelijke ontwikkeling rond het (de) bisschoppelijke hof(stede); aantal bewoners in de streek van Amersfoort in de 12e eeuw is onbekend +
1.100 +
C
U
Uit oorkonde blijkt dat voor bewoners van Amersfoort en Hoevelaken, hun parochiekerk in Oud-Leusden stond +
1.100 +
O
B
I
B
1
S
Stedelijke ontwikkeling; in 1259 stadsrecht, met bijkomende privileges; ca. 1000 inwoners aan het einde van de 13e eeuw (schatting) +
1.200 +
B
K
I
In oorkonde: curtis episcopalis (bisschoppelijk hof); hof voortgekomen uit schoutambt (bekend sinds 1132) +
1.200 +
O
J
R
S
Sint Olofsdag: Bisschop van Utrecht, Hendrik van Vianden, verleent stadsrechten; Amersfoort vanaf die dag een stad +
1.200 +
B
W
O
Oudste oorkonde waarin gesproken van stadszegel (zonder aanhangend zegel); exemplaar van 1333 met zegel +
1.200 +
I
In oorkonde is de Sint Joriskerk al een parochiekerk als afscheiding van parochiekerk in (Oud) Leusden +
1.200 +
D
O
D
A
B
S
D
1
P
E
G
Graven Spui en Nieuwe Eem; Weverssingel was natuurlijke waterloop; (deel) Zuidsingel en Westsingel gegraven +
1.300 +
S
1.300 +
B
O
B
O
V
O
Oudste oorkonde, met aanhangend zegel, waarin gesproken van stadszegel; exemplaar van 1265, zonder zegel +
1.300 +
E
B
Bisschop Jan van Diest verbond een Kapittel aan Sint Joriskerk; status wordt Kapittelkerk (10 Kanunniken) +
1.300 +
I
K
1.300 +
G
1.300 +
O
B
S
P
O
Oudste vermelding Breulstraat (Broyel is laaggelegen moerassig land); loopt van Vismarkt tot Varkensmarkt +
1.300 +
A
G
O
H
S
V
O
Oudste vermelding naam Teut (Tote, Tuyt of Teutstraat); straat loopt als "puntzak" uit naar Bloemendalsestraat +
1.300 +
T
E
K
Kapel voor wereldlijke personen aanwezig op de plaats van het latere Sint Jansklooster (thans Beestenmarkt) +
1.300 +
O
H
Haven Grote en Kleine Koppel i.p.v. Havik; na graven Spui, bouw Koppelpoort en Sint Aegtenklooster +
1.300 +
S
Stichting Onze Lieve Vrouwekapel (ook bekend als Sint Joostenkapel) door de Lieve-Vrouwebroederschap +
1.300 +
O
S
B
O
E
B
1.300 +
O
D
1.300 +
H
O
1.300 +
1
G
1.300 +
S
Stad belegerd door Philips van Bourgondië (de Goede); drie bestormingen, waarna ontzet door Utrecht +
1.400 +
P
1.400 +
1.400 +
1.400 +
1.400 +
O
E
D
N
M
1.400 +
H
O
B
Bouw Sint Aegtenkapel; dubbelkapel (in 1463); leken beneden, kloosterlingen boven bij gelijktijdige bijwoning dienst +
1.400 +
I
1.400 +
G
O
T
O
Oudste vermelding Vijver en Twystraat, een verdwenen straat tussen Vijver en Havik (of Achter Oude Raadhuis) +
1.400 +
S
O
H
1.400 +
D
Z
O
A
E
O
H
P
O
B
Baarn helpt met voltooiing bouw van de tweede muur, lengte 70 m; daardoor recht op toegang tot stad bij nood +
1.400 +
G
1.400 +
V
Vondst Mariabeeldje aanleiding vergroting Onze Lieve Vrouwekapel en bouw van de Onze Lieve Vrouwetoren +
1.400 +
K
Kapel in de Kamp (later Beestenmarkt) voor seculieren, uitgebouwd tot klooster door de broeders van Sint Jan +
1.400 +
G
Gemeentelijke verordening vuilnis naar midden van de Hof te vegen, waar een paal stond als markering +
1.400 +
E
B
U
O
Opvolgingsstrijd Bisschoppen, Amersfoort koos voor David van Bourgondië en niet voor Gijsbert van Brederode +
1.400 +
"
"die van Utrecht" belegeren de stad (n.a.l.v. conflict over opvolging Bisschop Rudolf van Diepholt) +
1.400 +
S
B
1.400 +
A
O
F
D
1.400 +
F
C
O
I
B
Bisschop David van Bourgondië verdreven uit Utrecht, gevangen in gedeelte van Fransicanenklooster, latere Doelen +
1.400 +
U
1.400 +
B
N
Naam 't Sluisje vermeld, als nog niet overkluisde doorgang tussen Weverssingel en Havik (thans Muurhuizen nr. 199) +
1.400 +
S
O
D
O
D
1.400 +
O
L
U
1
1400 - 1500: economische bloei; stagnatie lijkt in de 15e eeuw reeds aanwezig; ca. 4000 inwoners aan het einde van de 15e eeuw (schatting) +
1.400 +
S
1.500 +
P
1.500 +
1.500 +
1.500 +
O
S
P
Pieter Both geboren in Amersfoort († 1615), eerste Gouverneur-Generaal van Nederlands Indië (1610-1614) +
1.500 +
M
V
E
R
S
1.500 +
B
Besluit stadsregering om de strook (nieuwe) grond van de gedempte binnenste van de twee grachten, te verkopen +
1.500 +
R
H
P
K
Karel V verstevigt centraal gezag en dwingt Bisschop Hendrik II van Beieren tot alleen geestelijke zaken +
1.500 +
M
D
B
M
O
S
M
S
Stadhuisactiviteiten geconcentreerd op de Hof (betreft nieuwbouw van de zetel van de schepenbank, het gerecht) +
1.500 +
L
M
1.500 +
S
1.500 +
K
Karel V ontneemt de stad een aantal voorrechten i.v.m. gemak waarmee Maarten van Rossum binnen viel +
1.500 +
O
Overdracht opstallen en grond door Celzusteren aan kloosterlingen van "Mariënhof" uit de Birkt bij Soest +
1.500 +
C
J
V
F
S
G
Gilbert van Schoonbeke krijgt octrooi van Karel V voor graven van kanaal van Amersfoort naar de Emmikhuizerberg +
1.500 +
E
Eem (uit)gegraven van Koppelpoort tot de Melm; voordien overlading van vracht op/van kleine schepen bij de Melm +
1.500 +
S
M
Met de bul "Super Universas" voorzag paus Paulus IV in een nieuwe bisschoppelijke indeling van de Nederlanden +
1.500 +
S
A
S
O
D
G
Geuzen bezetten tijdelijk de stad, plundering kerken en beeldenstorm; daarna stad katholiek en aanvaarding Filips II +
1.500 +
S
Stichting gasthuis in de Langestraat uit nalatenschap van Wouter, Heer van Blokland en zijn vrouw Johanna Piek +
1.500 +
"
"Bollenburgh" door de stad aangekocht, wordt Stads lint- en spinhuis, opgeheven in 1642; thans Muurhuizen nr. 19 +
1.500 +
U
Unie van Utrecht, een verbond van de voornaamste noordelijke gewesten in de strijd tegen Filips II +
1.500 +
R
E
1.500 +
V
S
Stad neemt Observantenklooster over; deel oefenplaats schutterij (Doelen) rest o.a. stadsgeneesheer en glasblazerij +
1.500 +
Sint Joriskerk komt aan de gereformeerden; College van Regenten beheert namens de stad gebouw en financiën +
1.500 +
O
"
"Plakkaat van Verlatinge", afzwering van Filips II door de Staten Generaal der opstandige Nederlandse gewesten +
1.500 +
G
Gregoriaanse tijdrekening wordt ingevoerd; voor die tijd gold (in "Europa") de Juliaanse tijdrekening +
1.500 +
V
Vergraven van singel van de dubbele gracht en start aanleg van drie grote en zeven kleine bastions +
1.500 +
A
W
K
E
1.500 +
1.500 +
W
B
A
1
M
S
1
P
1.600 +
1.600 +
1.600 +
1.600 +
S
1.600 +
R
Regionale handelsverkeersfunctie; bloei tabaksnijverheid; verval stadsmuur (diverse poortjes gemaakt om landerijen snel te bereiken); ca. 7000 inwoners in de 17e eeuw (schatting) +
1.600 +
G
S
Stad werd voorzien van enkele bastions (restanten: Achter Davidshof en joodse begraafplaats Bloemendalsestraat) +
1.600 +
L
B
D
T
P
J
A
Amersfoort door keizerlijke troepen belegerd en ingenomen door Graaf Montecuccoli; stad weer enkele dagen rooms +
1.600 +
S
O
Ontstaan 't Zand; deel Singel (Varkenssingel of Sint Aegtensingel, gegraven bij bouw eerste muur), gedempt +
1.600 +
N
5
P
1.600 +
M
E
O
B
V
B
N
1.600 +
S
L
V
R
1.600 +
A
1.600 +
B
O
G
V
J
1.600 +
H
B
Bouw van de Koningspoort aan het einde van de Coninckstraat, toegang tot hooibergen voor de boeren +
1.600 +
1.600 +
D
I
J
V
L
D
1.600 +
F
T
D
De Kei wordt begraven onder de Varkensmarkt; de Kei was al genoemd in een staatsstuk (1545) van Karel V +
1.600 +
O
1.600 +
H
B
S
W
N
1.600 +
V
Verbetering aan het uurwerk van de OLV-toren en twee nieuwe wijzers geplaatst aan de nog lege zuid- en noordzijde +
1.600 +
D
I
D
O
R
L
V
N
1.600 +
D
H
1.600 +
G
S
Stormvloed bij noordwesterstorm; een of meer doorbraken in de dijken tussen Amersfoort en Coelhorst +
1.600 +
Stadsbestuur besluit dat alle aanwonende eigenaren hun houten werven langs stadsgrachten in steen uitvoeren +
1.600 +
1
S
K
Katoendrukkerij opgericht; directie/bedrijfsleiding door de Turk of Armeniër, Louis Celebi; hij krijgt het burgerrecht van Amersfoort +
1.600 +
S
1.700 +
D
Dichter, auteur en patriot Pieter Pypers (Pijpers) in Amersfoort geboren († Amersfoort, 20 juni 1805) +
1.700 +
S
Schilder Jacobus van de Gumster in Amersfoort geboren (geboortejaar is waarschijnlijk, overlijden onbekend) +
1.700 +
O
E
A
O
M
T
Tijdens zgn. "speculatieroes" in Nederland plan om door verbreding Eem, van Utrecht havenstad te maken +
1.700 +
D
"
S
D
N
E
A
1.700 +
M
L
K
L
S
L
B
1.700 +
A
E
Elleboogkerk, officieel Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming, ter plaatse van een schuilkerk (statie) gebouwd +
1.700 +
O
Oprichting landelijke Maatschappij tot Nut van het Algemeen (Christelijke grondslag, joden mochten geen lid zijn) +
1.700 +
S
Staatse militairen rukken de stad binnen om te voorkomen dat de burgers te zeer hun privileges zouden verdedigen +
1.700 +
A
B
1.700 +
R
P
D
A
G
A
(
S
1.700 +
H
A
Afscheiding van steen op de brug over het Spui bij de Koppelpoort vervangen door een ijzeren afscheiding. +
1.700 +
O
A
Aanleg schotbalksluis (`Gelderse balken`) in de Westelijke Stadsbuitengracht bij de Kleine Koppelpoort +
1.700 +
1
A
C
Z
B
S
G
W
C
S
A
Amersfoortse uitgeverij A.M. Slothouwer publiceert het eerste nummer van Tijdschrift voor Geschiedenis +
1.800 +
J
S
Schilder Nicolaas Pieneman in Amersfoort geboren, zoon van schilder Jan Willem Pieneman († 1860 te Amsterdam) +
1.800 +
F
J
N
A
Afdeling Amersfoort van het Leger des Heils opgericht (1939-2009 gevestigd in het pand Havik nr. 25) +
1.800 +
S
1.800 +
O
G
1.800 +
B
Besluit tot aanleg bliksembeveiliging op Onze Lieve Vrouwetoren; toren na Franse tijd in bezit van de stad +
1.800 +
O
A
K
Koninkrijk Holland ("vazalstaat" van Frankrijk), onder Lodewijk Napoleon, tot zijn aftreden in 1810 +
1.800 +
O
H
N
T
Tijdens Franse bezetting (1806-1813) verbod afgekondigd tot begraven in kerken, in 1813 verbod ingetrokken +
1.800 +
I
D
1.800 +
R
G
N
R
1.800 +
K
A
1.800 +
I
Invoering metriek stelsel (in Frankrijk in 1801); bij Muntwet wordt de gulden verdeeld in 100 centen +
1.800 +
W
O
E
W
B
Bouw van de houten toren op kerk Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming (Elleboogkerk); kerk vergroot ca. 1850 +
1.800 +
S
J
Jan Cock Blomhoff (laatste opperhoofd VOC op kunstmatig eilandje Decima, in baai Nagasaki) koopt Birkhoven +
1.800 +
D
1.800 +
S
O
1.800 +
G
B
I
Ideeën om de beken bevaarbaar te maken en realisatie waterverbinding met buitenland, van Rijn naar Zuiderzee +
1.800 +
A
W
B
1.800 +
I
R
B
Bruggetje over Beek bij Kleine Koppel verbreed voor paarden en wagens (poortje gesloopt vanaf 1829) +
1.800 +
A
Afscheiding, het ontstaan van de Gereformeerde kerken als afscheiding van de Nederlands-hervormde kerk +
1.800 +
U
V
1.800 +
"
K
R
O
Onder leiding stadsarchitect Ruitenberg wordt Synagoge vergroot, m.n. rechte oostelijke muur wordt rond gemaakt +
1.800 +
A
Aanleg van plantsoenen op plaats stadsmuur, is gereed gekomen met deel tussen Koningspoort en Koppelpoort +
1.800 +
S
R
S
I
G
W
O
R
G
"
W
1.800 +
H
Herstel RK-hiërarchie (één Aartsbisdom, vier Bisdommen) door Pius IX; de grondwet van 1848 maakte dat mogelijk +
1.800 +
G
J
1.800 +
D
G
O
Ontbinding door Koning Willem III van het sloopverbod (van Koning Willem II) van poorten en wallen uit 1844 +
1.800 +
E
Eerste kiesverenigingen in Amersfoortse Courant genoemd: "De Eendracht" en "'t Wapen van Amersfoort" +
1.800 +
V
G
1.800 +
Gasfabriek aan de Kamp voor huis- en straatverlichting, tot 1900; destijds geschreven als "Gazfabriek" +
1.800 +
A
S
P
Periode van "van concurrentie naar concentratie": concurrentie spoorwegmaatschappijen m.n. SS, NRS en HIJSM +
1.800 +
W
A
Amersfoort opgenomen in het telegraafnet (tijdelijk telegraafkantoor in portierswoning van Utrechtsepoort) +
1.800 +
S
Spoorlijn NCS Utrecht-Amersfoort-Hattem geopend (1864, Hattem-Zwolle, met spoorbrug over de IJssel, in dienst) +
1.800 +
L
B
L
N
Naar aanleiding van een conflict, inwijding van tweede Synagoge aan de Kortegracht (noordzijde) hoek Muurhuizen +
1.800 +
O
E
K
O
B
Baron Charles Nepveu overleden op landgoed Berg en Dal (huis Boesemberg, resp. Ma Retraite of 't Hoogje) +
1.800 +
"
O
I
E
S
D
V
I
V
S
O
Omnibus (bespannen met paarden) rijdt van einde van de Kamp naar het NCS-station aan het Smallepad +
1.800 +
L
Laatste keer (in de 19e eeuw) dat gemeentebestuur sprak over bevaarbare verbinding Rijn-Eem (idee/plan uit 1829) +
1.800 +
B
H
A
1.800 +
O
1.800 +
Oprichting pro-gymnasium Westsingel; in 1882 zesjarig gymnasium, daarvoor Latijnse school, op diverse plaatsen +
1.800 +
S
O
W
B
T
1.800 +
R
G
M
Meursing koopt stilgelegde garenfabriek (van J. Bonnike) en begint daarin een stoombroodfabriek, later koekfabriek +
1.800 +
D
R
S
Spoorlijn HIJSM Amersfoort-Kesteren, opening (kop)station Amersfoort Staat aan de Toegangsweg/Spoorstraat +
1.800 +
E
S