Bisschop Jan van Diest verbond een Kapittel aan Sint Joriskerk; status wordt Kapittelkerk (10 Kanunniken)
tot 800 800-900 900-1000 1000-1100 1100-1200 1200-1300 1300-1400 1400-1500 1500-1600 1600-1700 1700-1800 1800-1900 1900-2000 vanaf 2000
1337
Onderwerp(en)
Bron(nen)
- De Sint-Joriskerk te Amersfoort. Van hofkapel tot kapittelkerk., Drs. K. Emmens (blz. 23)
- Het Capittel van Sint-Joris te Amersfoort, (blz. 15 e.v.)
Gebeurtenis
Dit kleine Kapittel had geen stem in de benoeming van de Bisschop van Utrecht.
Het was een zgn. kapittel van een collegiale kerk; bij een kathedraal, een kerk met bisschopszetel, heet het een domkapittel. Het belang was mogelijk gelegen bij verhoging van het aanzien van de stad (en het stadsbestuur) en de versterking van het landsheerlijk gezag van Bisschop Jan van Diest.
Voor foto's kies als zoekterm Joriskerk onder hyperlink "Beeldbank".
Zie ook de opmerking bij 1380-1383.
Overgenomen uit De Stad Amersfoort 26-08-2012 t.g.v. 675 jaar bestaan van het kapittel": Een van de oudste genootschappen van Amersfoort bestaat 675 jaar: Het Capittel van Sint Joris. Op dinsdag 21 augustus 2012 verjaart de stichting officieel maar de viering vindt plaats op zaterdag 17 november, uiteraard in de Sint Joriskerk. Plannen voor een viering, een college als het Capittel waardig, zijn in de maak.
Op 21 augustus 1337 kwam bisschop Jan van Diest naar Amersfoort en gaf de Sint Joriskerk de status van Capittelkerk. Hij deed dat op verzoek van de burgers van Amersfoort die vonden dat de belangrijkste kerk in hun stad die status verdiende. Het betekende onder andere dat de Sint Joriskerk financieel zelfstandig werd. De inkomsten kwamen onder andere van de gemeente en van welgestelde burgers. Een van de belangrijkste voorstanders van het Capittel was Dirk Cosijn van Isselt, die een ferme duit bijdroeg. Ook de drie toen al bestaande vicarieën leverden geld op. Een vicarie of kapelanie is een vermogen waarvan een priester betaald wordt om een mis te leiden of een bidstond te houden. Dit bijvoorbeeld voor het zielenheil van een overledene.
Het Capittel van Sint Joris is het enige capittel in Nederland dat de eeuwen heeft doorstaan, zelfs de reformatie. Wel kwamen de bezittingen in andere handen. Anno 2012 telt het Capittel vijf bestuursleden, die nog steeds met de oorspronkelijke benamingen worden aangeduid. De positie van deken (voorzitter) is voorbehouden aan de burgemeester van Amersfoort, hetgeen bij wet is geregeld. Van de overige vier bestuursleden (kanunniken) hebben er twee zitting namens de stichting Het Burgerweeshuis en twee namens het College van kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente Amersfoort. Een mooi voorbeeld hoe zaken in de loop der eeuwen kunnen veranderen. Ooit begonnen als een puur katholieke organisatie heeft het vandaag de dag ook protestantse bestuurders. De doelstelling is eveneens aangepast. Twee-vijfde van de opbrengst behield de oorspronkelijke bestemming; de Sint Joriskerk. Drie-vijfde is bestemd voor Het Burgerweeshuis.
Van Kan beschrijft de geschiedenis van het Capittel vanaf de oprichting in 1337. Hij besteedt zowel aandacht aan de organisatorische en financiële aspecten als aan het leven van de kanunniken en de betekenis van het kapittel voor Amersfoort. Het kapittel is geen rooms-katholieke instelling meer en houdt geen vieringen.
Link(s):
