Van |
Tot |
Gebeurtenis
|
1795
|
1813
|
De Franse tijd: Bataafse Republiek 1795-1806, Koninkrijk Holland 1806-1810; Franse bezetting 1806-1813
|
1800
|
1900
|
Gemiddelde aantal joodse inwoners: 468 (3,4% van de bevolking van gemiddeld 13.800 inwoners)
|
1803
|
|
Besluit tot aanleg bliksembeveiliging op Onze Lieve Vrouwetoren; toren na Franse tijd in bezit van de stad
|
1803
|
|
Het eerste officiële postkantoor in werking in de Krommestraat
|
1804
|
|
Opname Bloklandsgasthuis (uit 1573) in Sint Pietersgasthuis
|
1804
|
|
Artillerie- en Genieschool in de Doelen gevestigd
|
1804
|
|
Stadskinderhuis (uit 1717) opgeheven en gefuseerd met het Burgerweeshuis
|
1806
|
1810
|
Koninkrijk Holland ("vazalstaat" van Frankrijk), onder Lodewijk Napoleon, tot zijn aftreden in 1810
|
1809
|
|
Schilder Nicolaas Pieneman in Amersfoort geboren, zoon van schilder Jan Willem Pieneman († 1860 te Amsterdam)
|
1809
|
|
Houten galg op de Galgenberg verwijderd
|
1810
|
1813
|
Nederland ingelijfd bij Keizerrijk Frankrijk (bij decreet van Rambouillet, 9/7/1810)
|
1811
|
|
Tijdens Franse bezetting (1806-1813) verbod afgekondigd tot begraven in kerken, in 1813 verbod ingetrokken
|
1811
|
|
Installatie van Rechtbank van eerste Aanleg in Amersfoort
|
1811
|
|
Prostitutie alleen in bordelen toegestaan op grond van het Franse wetboek van strafrecht
|
18 augustus 1811
|
|
Decreet van naamsaanneming
|
29 oktober 1811
|
|
Bezoek van Keizer Napoleon I met zijn echtgenote aan Amersfoort
|
1812
|
|
Schilder Johannes Pieter van Wisselingh in Amersfoort geboren († 1899 te Utrecht)
|
1813
|
1840
|
Regeerperiode Koning Willem I
|
1814
|
|
Grondwet van de Vereenigde Nederlanden
|
1814
|
|
Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) tot stand gekomen
|
1814
|
|
Randenbroek verbouwd
|
1815
|
|
Grondwet voor het Koningrijk der Nederlanden 1815
|
1816
|
|
Koning Willem I stelt Algemeen Reglement voor de Nederlandse Hervormde Kerk op
|
1816
|
|
Afbraak en nieuwbouw Sint Franciscus Xaveriuskerk op 't Zand (Bätz-orgel als in Lutherse Kerk)
|
1816
|
|
Invoering metriek stelsel (in Frankrijk in 1801); bij Muntwet wordt de gulden verdeeld in 100 centen
|
1816
|
1826
|
Werkhuis/werkinstituut tot wering van bedelarij in de Doelen gevestigd
|
11 september 1816
|
|
Besluit Hoge Raad van Adel over de beschrijving van het stadswapen van Amersfoort
|
1817
|
|
Oprichting van de Amersfoortse afdeling van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen
|
1818
|
|
Opheffing van de gilden bij Koninklijk Besluit, bezittingen vervielen aan de stadsbesturen
|
1818
|
|
Westsingel nr. 43 wordt als stadhuis in gebruik genomen
|
29 september 1818
|
|
Eerste begrafenis op de RK begraafplaats Utrechtseweg/Nederberg
|
1820
|
|
Bouw van de houten toren op kerk Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming (Elleboogkerk); kerk vergroot ca. 1850
|
1821
|
|
Arts Dr. Isaac Michael Weyl (1778-1855) eerste joodse (gekozen) lid van gemeenteraad van Amersfoort en in Nederland
|
1823
|
1824
|
Sloop oude Stadhuis aan de Hof
|
1823
|
|
Jacob van Lennep doet op voetreis door Noordelijke Nederlanden omgeving Amersfoort aan
|
1824
|
|
Jan Cock Blomhoff (laatste opperhoofd VOC op kunstmatig eilandje Decima, in baai Nagasaki) koopt Birkhoven
|
1825
|
|
Een nieuw postkantoor geopend in Wijk Camp 137 (in 1969, Langestaat 86-88), hoek Groenmarkt
|
3 februari 1825
|
4 februari 1825
|
Twee dagen langdurige noordwesterstorm en springvloed; wateroverlast o.a. in Amersfoort
|
1826
|
|
De Doelen weer een kazerne
|
1827
|
|
Sloop van het deel tussen de torens van de Kamperbinnenpoort
|
1829
|
|
Omvang garnizoen 233 man
|
1829
|
|
Gemeenten worden verplicht tot aanleg van begraafplaatsen buiten de stadskern
|
1829
|
|
Begin sloop stadsmuren; in kader werkverschaffing plantsoen of "wandeling" aangelegd
|
1829
|
|
Ideeën om de beken bevaarbaar te maken en realisatie waterverbinding met buitenland, van Rijn naar Zuiderzee
|
1829
|
|
Aanleg, op voormalig Leicester-bastion, van Algemene begraafplaats Achter Davidshof
|
1829
|
|
Westelijke toegang (Windsteeg) van de Sint Joriskerk dichtgemetseld
|
1830
|
1839
|
Belgische Revolutie; België bij verdrag van Londen (1839) van de Nederlanden afgescheiden
|
1831
|
|
Frans Felix richt fabriek van speelkaarten op
|
1831
|
|
Bouw kazerne Rijdende Artillerie Beestenmarkt; voor paardenstallen gebruik stenen Slijkpoort
|
1831
|
|
Begraven in de Sint Joriskerk wordt verboden
|
1832
|
|
Invoering van het Kadaster in Nederland (excl. Limburg; zie 1867)
|
1833
|
|
Randenbroek verbouwd tot huidig uiterlijk
|
1833
|
|
Bruggetje over Beek bij Kleine Koppel verbreed voor paarden en wagens (poortje gesloopt vanaf 1829)
|
1833
|
|
Postkantoor geopend in de Nieuwstraat
|
1834
|
|
Wilhelmus Franciscus Nicolaus van Rootselaar in Amersfoort geboren
|
1834
|
|
Afscheiding, het ontstaan van de Gereformeerde kerken als afscheiding van de Nederlands-hervormde kerk
|
1835
|
|
Utrechtsepoort afgebroken, vervangen door tolhek
|
1836
|
|
Herensociëteit Amicitia opgericht
|
1837
|
|
Verbouwing Lutherse Kerk
|
1837
|
|
"puineren" van de weg naar Oud-Leusden met stenen van de afgebroken muren, gereed 1844
|
1837
|
1844
|
In deze periode sloop van de Slijkpoort
|
7 juni 1837
|
|
Koning Willem I bezoekt Amersfoort
|
1838
|
|
Onze Lieve Vrouwetoren wordt eigendom van de stad Amersfoort
|
1838
|
|
Kamperbuitenpoort afgebroken
|
1838
|
|
Hervormde Gemeente gesticht in de dorpskom Hoogland
|
1840
|
1849
|
Regeerperiode Koning Willem II
|
1842
|
|
Oprichting Kamer van Koophandel in Amersfoort
|
1842
|
1843
|
Onder leiding stadsarchitect Ruitenberg wordt Synagoge vergroot, m.n. rechte oostelijke muur wordt rond gemaakt
|
1843
|
|
Aanleg van plantsoenen op plaats stadsmuur, is gereed gekomen met deel tussen Koningspoort en Koppelpoort
|
1844
|
|
Sloopverbod van poorten en wallen door Koning Willem II, en daarmee van de Koppelpoort
|
1845
|
|
Resten van de ontplofte Onze Lieve Vrouwekerk als werkverschaffing afgebroken
|
1845
|
1846
|
Idee/plan (van 1829) van bevaarbare verbinding Rijn-Eem, weer actueel
|
1848
|
|
Grondwet voor het Koningrijk der Nederlanden 1848
|
1848
|
|
Weekblad "De Arrondissementsbode van Amersfoort" gesticht
|
1849
|
|
Oprichting landelijke Maatschappij tot Nut der Israëlieten
|
1849
|
1890
|
Regeerperiode Koning Willem III
|
1850
|
|
Straatnamen gefixeerd door Gemeenteraadsbesluiten en door straatnaamborden
|
2 februari 1850
|
|
Carel Victor Gerritsen geboren in Amersfoort († 5/7/1905 te Amsterdam)
|
1851
|
|
Gemeentewet (art. 237): geen belemmering door- en uitvoer goederen door lokale belastingen
|
1851
|
|
"Amersfoortsche Courant" opgericht
|
1851
|
|
Postkantoor wordt verplaatst naar Havik
|
1852
|
|
Wet op de Telegraaf 1852
|
1853
|
|
Herstel RK-hiërarchie (één Aartsbisdom, vier Bisdommen) door Pius IX; de grondwet van 1848 maakte dat mogelijk
|
1853
|
|
Gewijzigde Bisdomindeling in Nederland
|
1853
|
|
Aanleg van een zwembad aan/in de Eem
|
15 augustus 1853
|
|
Jan Cock Blomhoff overlijdt; grafsteen aanwezig op voormalige begraafplaats Achter Davidshof
|
1854
|
|
Dag-en kostschool "Instituut Kollewijn" opgericht (voorloper van HBS in 1871)
|
1855
|
|
Doorbraak van de Grebbedijk; water stond tot ten zuiden en oosten van Amersfoort
|
29 maart 1855
|
|
Het postkantoor verhuist van het Havik naar de Krommestraat
|
1856
|
|
Gemeentelijke brandweer opgericht
|
1856
|
|
Ontbinding door Koning Willem III van het sloopverbod (van Koning Willem II) van poorten en wallen uit 1844
|
1857
|
|
Eerste kiesverenigingen in Amersfoortse Courant genoemd: "De Eendracht" en "'t Wapen van Amersfoort"
|
1857
|
|
Vishal verplaatst naar het Lieve Vrouwekerkhof (met toestemming van Hervormde gemeente)
|
8 september 1857
|
|
Gemeente Duist (bestaande uit Duist, De Haar en Zevenhuizen) gaat op in de gemeente Hoogland
|
1859
|
|
Gasfabriek aan de Kamp voor huis- en straatverlichting, tot 1900; destijds geschreven als "Gazfabriek"
|
1860
|
|
Agnietenklooster (Latijnse school gevestigd vanaf 1622) Herenstraat afgebroken
|
1860
|
|
Spoorwegwet: aanleg van staatswege, exploitatie (per 1863) door particulieren
|
1860
|
1890
|
Periode van "van concurrentie naar concentratie": concurrentie spoorwegmaatschappijen m.n. SS, NRS en HIJSM
|
20 februari 1860
|
|
Nederlandsche Centraal Spoorwegmaatschappij (NCS) opgericht in Amsterdam
|
6 augustus 1860
|
|
Amersfoort wordt bij Koninklijk Besluit (KB) als garnizoensplaats aangewezen
|
1861
|
|
Joodse (Israëlitische) scholen worden opgeheven
|
1861
|
|
Wegens gebrek aan onderhoud, voorstel tot sloop Koppelpoort in gemeenteraad
|
1861
|
|
Amersfoort opgenomen in het telegraafnet (tijdelijk telegraafkantoor in portierswoning van Utrechtsepoort)
|
1 mei 1862
|
|
Het postkantoor verhuist van de Krommestraat naar de Singel D 74 (in 1969, Weverssingel 24)
|
1863
|
|
Spoorlijn NCS Utrecht-Amersfoort-Hattem geopend (1864, Hattem-Zwolle, met spoorbrug over de IJssel, in dienst)
|
1865
|
1883
|
Bouw Noordzeekanaal (belang m.n. in relatie tot spoorwegaanleg)
|
1866
|
|
Laatste cholera-epidemie in Nederland
|
26 maart 1866
|
|
Schilder Derk Wiggers in Amersfoort geboren († Den Haag 15/2/1933)
|
1867
|
|
Limburg wordt elfde provincie van Nederland, na ontbinding van de Duitse Bond (1815-1866)
|
1867
|
|
Het postkantoor verhuist naar "De gekroonde Bijenkorf" (in 1970, Kamp nr. 10)
|
1867
|
|
Het postkantoor verhuist naar de hoek Kortegracht/Drieringensteeg
|
12 april 1867
|
|
Naar aanleiding van een conflict, inwijding van tweede Synagoge aan de Kortegracht (noordzijde) hoek Muurhuizen
|
1869
|
|
Oprichting afdeling Amersfoort Maatschappij tot Nut der Israëlieten
|
1869
|
1870
|
Eerste Vaticaans Concilie (Vaticanum I)
|
1870
|
1945
|
Industrialisatie en schaalvergroting in Nederland
|
1871
|
|
Kamer van Koophandel ijvert voor vestiging spoorwegwerkplaats in Amersfoort
|
1871
|
|
Opening gemeentelijke HBS-gebouw (Hogere Burger School) Plantsoen West
|
6 oktober 1871
|
|
Baron Charles Nepveu overleden op landgoed Berg en Dal (huis Boesemberg, resp. Ma Retraite of 't Hoogje)
|
1872
|
|
Schilder Piet Mondriaan in Amersfoort geboren († 1/2/1944 te New York)
|
1872
|
|
"Weekblad voor Amersfoort en omstreken" verschijnt
|
1873
|
|
Oprichting kiesvereniging "Vooruitgang"; door Amersfoortsche Courant "liberaal" genoemd
|
1873
|
|
In dit jaar worden 14 openbare pompen in de stad genoemd
|
1873
|
|
Victor de Stuers publiceert onder de titel "Holland op zijn smalst" een artikel in het literaire tijdschrift `De Gids`.
|
5 april 1873
|
|
Oprichting Amersfoortsche Beiersch-Bierbrouwerij aan Smallepad, eigen spooraansluiting
|
1874
|
|
Spoorlijn HIJSM Amsterdam-Amersfoort ("Oosterspoorweg") geopend
|
1874
|
|
De rolspoorbrug (enkel spoor) over de Eem is vervangen door een dubbelsporige vaste brug
|
1874
|
|
Vestingwet; bebouwing buiten de stad(smuur) voor stedelijk en industrieel gebruik mogelijk
|
1874
|
|
Israëlitische/joodse begraafplaats Soesterweg nr. 126
|
15 mei 1874
|
|
Eerste bier verlaat Amersfoortsche Beiersch-Bierbrouwerij
|
1875
|
|
Vrijmetselaarsloge "Jacob van Campen" opgericht
|
1876
|
|
Spoorlijn HIJSM Amersfoort-Zutphen; volledig dubbelspoor tot Apeldoorn in 1898/1899
|
15 april 1876
|
|
Omnibus (bespannen met paarden) rijdt van einde van de Kamp naar het NCS-station aan het Smallepad
|
1877
|
|
Laatste keer (in de 19e eeuw) dat gemeentebestuur sprak over bevaarbare verbinding Rijn-Eem (idee/plan uit 1829)
|
1877
|
|
Bouw (nieuw) Militair Hospitaal aan de Hogeweg
|
1877
|
|
HIJSM-spoorlijn naar Baarn dubbelspoor gemaakt; volledig dubbelspoor tot Amsterdam in 1882
|
1878
|
|
Oprichting vereniging Flehite met onder meer als doel een museum van oudheden op te richten
|
1878
|
|
Enige grafheuvels op de Leusderhei opgegraven
|
1879
|
|
Als eerste politieke partij wordt de Anti-Revolutionaire Partij (ARP) opgericht in Nederland
|
1879
|
|
Sloop van het Hogerhuis (gebouwd in 1645) aan de Flierbeek i.v.m. bouw Prins Willem III kazerne
|
1879
|
|
Eduard Douwes Dekker (Multatuli) spreekt voor de eerste keer in "Amicitia", daarna weer in 1880 en 1881
|
21 mei 1879
|
|
Rooms-Katholieke kiesvereniging "Recht voor Allen" opgericht
|
10 september 1879
|
|
Concessie verleend aan Houtzaager & Van Veen voor een stoombootdienst tussen Amersfoort en Amsterdam
|
1880
|
|
Oprichting pro-gymnasium Westsingel; in 1882 zesjarig gymnasium, daarvoor Latijnse school, op diverse plaatsen
|
1882
|
|
Sociaal Democratische Bond opgericht in Nederland
|
1882
|
|
Oprichting Amersfoortse Vrijwillige Brandweer
|
1882
|
|
Wijzerplaat van de Onze Lieve Vrouwetoren krijgt twee wijzers i.p.v. één
|
1883
|
|
Bouw Prins Willem III kazerne der Bereden Wapens / cavalerie (afbraak in 1978)
|
1883
|
|
Tijdens bouwhausse vanaf 1875 (woningen en kazernes), oprichting steenfabriek Huet, Overeem & Co
|
1883
|
|
Remonstrantse kerk in de Herenstraat (thans nr. 2, geen kerk)
|
1883
|
1887
|
Stoom Lucifersfabriek "De Eem" in Amersfoort
|
1884
|
|
Gemeentelijke reinigingsdienst opgericht
|
1885
|
|
Meursing koopt stilgelegde garenfabriek (van J. Bonnike) en begint daarin een stoombroodfabriek, later koekfabriek
|
1885
|
|
Rijkscommissie voor de graadmeting en waterpassing
|
1886
|
|
Amersfoortse uitgeverij A.M. Slothouwer publiceert het eerste nummer van Tijdschrift voor Geschiedenis
|
1886
|
|
Doleantie, afscheiding o.l.v. Abraham Kuyper
|
1886
|
|
Restauratie en reconstructie Koppelpoort (1883 eerste stappen daartoe)
|
1886
|
|
Spoorlijn HIJSM Amersfoort-Kesteren, opening (kop)station Amersfoort Staat aan de Toegangsweg/Spoorstraat
|
1886
|
1956
|
Eysink Fabrieken N.V. (1886-1939); ARI, Amersfoortse Rijwielindustrie (1946-1956)
|
18 februari 1886
|
|
HIJSM-spoorweghalte Leusden in dienst
|
1887
|
|
Sloop van de kapel Mariënhof aan de Zuidsingel
|
1888
|
|
Gereformeerde kerk (Zuidsingel nr. 27) gebouwd op de plaats van kapel Mariënhof
|
1888
|
|
Start aanleg van het Bergkwartier
|
1888
|
|
Oprichting van de afdeling Amersfoort van het (protestantse) Werklieden Verbond "Patrimonium"
|
1888
|
|
Dorp "Amersfoort" gesticht in Transvaal, Zuid Afrika
|
1889
|
|
Zeepziederij van Christoph Pleines gesticht aan de Grote Koppel
|
1889
|
|
Gedicht Mei van Herman Gorter (met mogelijke verwijzing in de vierde regel naar Amersfoort)
|
1889
|
|
Verlening concessie aan Utrechtse Waterleiding Maatschappij tot aanleg waternet in de stad
|
1889
|
|
Museum Flehite begint in de "Infirmerie" (voorheen militair hospitaal)
|
1889
|
|
Einde Plompetoren/Dieventoren/'t Latijntje als gevangenis
|
1889
|
|
Bouw HIJSM-station Amersfoort Aansluiting Staat (plaats huidige station)
|
1889
|
1902
|
Gratis paarden-omnibusje van hotel "De Vergulde Zwaan" tussen NCS-station en HIJSM-station Amersfoort Staat
|
1889
|
1894
|
Bouw Juliana van Stolberg Infanterie kazerne, deels op grondgebied van Leusden
|
1890
|
1893
|
Herman Gorter leraar aan het stedelijk gymnasium
|
1890
|
1948
|
Regeerperiode Koningin Wilhelmina (1890-1898: Koningin Emma regentes)
|
1890
|
|
Verdeling van de hoofdspoorlijnen tussen de maatschappijen HIJSM en SS (opheffing NRS)
|
1890
|
|
Huis Aldegonde, aan de Arnhemseweg, als kinderziekenhuis geopend
|
20 december 1890
|
|
Amersfoortsche IJsclub Voorwaarts opgericht
|
1891
|
|
Productie van bier gestaakt in Amersfoortsche Beiersch-Bierbrouwerij
|
1891
|
|
Brabander Coets de Bosson koopt Amersfoortsche Beiersch-Bierbrouwerij
|
1891
|
|
Muziektent bij Sociëteit Amicitia gebouwd door architect W.H. Kam
|
1892
|
|
Sloop van het Pesthuis
|
1892
|
|
Spoorlijn naar Utrecht dubbelspoor gemaakt
|
1892
|
|
HIJSM krijgt medegebruik (naast NCS) van de spoorlijn Utrecht-Amersfoort
|
1892
|
|
Het postkantoor op de hoek Kortegracht/Drieringensteeg wordt afgebroken
|
1894
|
|
Afdeling Amersfoort van het Leger des Heils opgericht (1939-2009 gevestigd in het pand Havik nr. 25)
|
1894
|
|
Familie Meursing koopt Phoenix brouwerij
|
1894
|
|
Pieter Jelles Troelstra bezoekt de stad; 18/8 sociaal democratische kiesvereniging opgericht
|
1894
|
|
Oprichting van de RK Werkliedenvereniging "Sint Joseph"
|
1894
|
|
Amersfoort wordt aangesloten op het landelijke telefoonnet
|
1894
|
|
Laatste stadsbrouwerij "Het Klaverblad" afgebroken
|
1894
|
|
Oprichting van de Algemene Nederlandse Diamantbewerkersbond, de eerste "moderne" vakbond in Nederland
|
1894
|
|
Muntschat met 3662 gouden en 2015 zilveren munten in de Nieuwstraat gevonden
|
1894
|
|
Grenswijziging met de gemeente Leusden na gereedkomen van de bouw van de Juliana van Stolberg kazerne
|
1894
|
|
Eind december, voortdurende zuidwesterstorm; waterstand van de Eem te hoog voor afvoer van water uit de beken
|
8 augustus 1894
|
|
Voor één dag HIJSM-spoorweghalte Nimmerdor aangelegd (met twee afstandseinpalen en een telegraaftoestel)
|
1895
|
|
NCS-spoorweghalte Amersfoort Vlasakkers in dienst (vanaf 1923 "De Vlasakkers" genoemd)
|
1895
|
|
Ontwerp Algemene Begraafplaats Soesterweg nr. 187
|
13 juni 1896
|
|
De eerste woning wordt aanbesteed in het Christaanspark/Kalfsveld bestemd voor de griffier
|
24 december 1896
|
|
Eerste bioscoopvoorstelling in Amersfoort (in "Amicitia" en zaal "De Keizerskroon")
|
1897
|
|
Laatste Hessenkar komt aan in Amersfoort
|
1897
|
|
Eerste Eysink auto in Amersfoort gebouwd
|
24 oktober 1897
|
|
Jhr. Willem Jacob Henri Berend Sandberg geboren te Amersfoort († 9/4/1984 te Amsterdam)
|
1898
|
|
NCS-spoorweghalte Hooglanderveen in dienst (tot 1902 Hooglander-Veen genoemd)
|
1898
|
|
Algemene begraafplaats Soesterweg nr. 187 in gebruik genomen
|
15 juni 1898
|
|
Eerste zgn. klassieke staking in Amersfoort in 19e eeuw, door arbeiders aan villabouw in Christiaanspark (Kalfsveld)
|
27 september 1898
|
|
VVV Amersfoort opgericht
|
1899
|
|
Ontwerp van nieuw politiebureau aan de Utrechtsestraat; gesloopt in 1959
|