| ma jan 1 | 1410 | | Baarn sluit verdrag van onderlinge hulp |
| ma jan 1 | 1410 | | Inwijding Sint Aegtenkapel |
| di jan 1 | 1411 | | Geldersen belegeren de stad |
| di jan 1 | 1411 | | Oudste vermelding Langegracht |
| di jan 1 | 1411 | | Eerste vermelding Heilige Geestgasthuis |
| za jan 1 | 1414 | | Tinnenburg voor het eerst genoemd (thans Muurhuizen nr. 25) |
| ma jan 1 | 1416 | | Oudste vermelding Vijver en Twystraat, een verdwenen straat tussen Vijver en Havik (of Achter Oude Raadhuis) |
| wo jan 1 | 1417 | | Stad belegerd door de Geldersen |
| za jan 1 | 1420 | | Oudste vermelding van de Stoofstraat |
| za jan 1 | 1420 | | Hertog Reinout van Gelre belegert de stad, Bisschop Frederik III van Blankenheim ontzet de stad |
| ma jan 1 | 1421 | | De Amersfoorters, samen met de Utrechters, branden het dorp Ede plat |
| di jan 1 | 1422 | | Zusterklooster van Sint Barbara gesticht aan de Herenstraat |
| wo jan 1 | 1423 | | Oudste vermelding Hellestraat |
| do jan 1 | 1424 | | Amersfoort aan de Geldersen overgeleverd door Bisschop Zweder van Kuilenburg |
| ma jan 1 | 1427 | | Eerste vermelding (in stadsrekening) van Koppelpoort |
| ma jan 1 | 1427 | | Oudst overgeleverde stadsrekening (van de Cameraar) |
| ma jan 1 | 1427 | | Stad belegerd door Philips van Bourgondië (de Goede); drie bestormingen, waarna ontzet door Utrecht |
| di jan 1 | 1428 | 1517 | Heerschappij van de Bourgondiërs |
| wo jan 1 | 1434 | | Plompetoren ingericht als gevangenis, daarom ook Dieventoren genoemd |
| do jan 1 | 1435 | | Oudste vermelding van Goetschalckstraat, later Valkestraat |
| vr jan 1 | 1436 | | Oudste vermelding over het schoonhouden van de openbare ruimte |
| vr jan 1 | 1436 | | Oudste datum waarop gilden in de stad worden genoemd |
| ma jan 1 | 1438 | 1439 | Pestepidemie (2e) |
| zo jan 1 | 1443 | | Baarn helpt met voltooiing bouw van de tweede muur, lengte 70 m; daardoor recht op toegang tot stad bij nood |
| ma jan 1 | 1444 | | Geertgen Arents, uit Nijkerk/Duist, gooit Mariabeeldje in de gracht bij de Kamperbuitenpoort |
| ma jan 1 | 1444 | | Griet Albert Ghisen vindt, na een droom, een Mariabeeldje onder het ijs van de gracht |
| ma jan 1 | 1444 | | Vondst Mariabeeldje aanleiding vergroting Onze Lieve Vrouwekapel en bouw van de Onze Lieve Vrouwetoren |
| ma jan 1 | 1444 | | Kapel in de Kamp (later Beestenmarkt) voor seculieren, uitgebouwd tot klooster door de broeders van Sint Jan |
| wo jan 1 | 1445 | | Gemeentelijke verordening vuilnis naar midden van de Hof te vegen, waar een paal stond als markering |
| vr jan 1 | 1447 | | Eerste vermelding van De Pothbroeders |
| di jan 1 | 1450 | | Besluit stadsbestuur tot hier en daar aanbrengen bestrating |
| di jan 1 | 1450 | 1500 | Uitbreiding van de Onze Lieve Vrouwekapel tot de Onze Lieve Vrouwekerk (een kruiskerk) |
| wo jan 1 | 1451 | | Bouw nieuwe (tweede) stadsmuur voltooid, 2850 meter; oppervlakte stad 68 hectare |
| ma jan 1 | 1455 | | Utrechtsestraat van buiten door vijand in brand geschoten en afgebrand |
| ma jan 1 | 1455 | 1456 | Opvolgingsstrijd Bisschoppen, Amersfoort koos voor David van Bourgondië en niet voor Gijsbert van Brederode |
| ma jan 1 | 1455 | 1459 | Pestepidemie (3e) |
| do jan 1 | 1457 | | "die van Utrecht" belegeren de stad (n.a.l.v. conflict over opvolging Bisschop Rudolf van Diepholt) |
| do jan 1 | 1457 | | Stad betrok 700.000 bakstenen uit Kampen voor bouw stadsmuren en torens |
| do jan 1 | 1457 | | Bekend dat waker op toren Sint Joriskerk wacht hield; Dolleklok uit 1489 was storm- en alarmklok |
| do jan 1 | 1457 | | Ambt Torenwachter voor het eerst in stadsrekeningen vermeld |
| zo jan 1 | 1460 | | De Pothbroeders beheren het "Wandelhuis", achter de Heilige Geestkapel, voor arme reizigers |
| wo jan 1 | 1462 | | Oudste vermelding straatnaam Hof |
| do jan 1 | 1463 | | Opvallend veel moorden in de stad; maatregel: "messenmaat" |
| di jan 1 | 1467 | 1474 | Pestepidemie (4e) |
| ma jan 1 | 1472 | | Franciscaner Minderbroeders krijgen beschikking over stuk grond aan Westsingel |
| ma jan 1 | 1472 | | De Observanten wordt toestemming verleend om een convent te bouwen |
| wo jan 1 | 1473 | | De naam Eem kwam ook voor in het zuiden van de Gelderse Vallei |
| wo jan 1 | 1473 | 1483 | De natuurlijke waterloop "De Kromme Eem" is vanaf 1473 vergraven tot de Bisschop Davidsgrift |
| ma jan 1 | 1477 | | Overstroming in Amersfoort (1477) |
| wo jan 1 | 1479 | | Franciscaner Minderbroeders bouwen kapel voor Observantenklooster |
| wo jan 1 | 1479 | | Celzusteren vestigen zich, uit Amsterdam, op plaats van Mariënhof tot 1547 |
| do jan 1 | 1480 | | Onze Lieve Vrouwetoren ongeveer deze tijd gereed; aanvang bouw in 1457 |
| za jan 1 | 1481 | | Inwoners Baarn vinden toevlucht in Amersfoort na kerstbrand in Baarn |
| do sep 22 | 1 okt 1481 | | Op Sint Mauritiusdag wordt een leger van ruim 400 Amersfoorters bij Scherpenzeel verslagen |
| ma jan 1 | 1483 | | Bisschop David van Bourgondië verdreven uit Utrecht, gevangen in gedeelte van Fransicanenklooster, latere Doelen |
| zo jan 1 | 1488 | | Uitvaardiging van de Ordonnantie op de Admiraliteit door Maximiliaan van Habsburg/Oostenrijk |
| vr jan 1 | 1492 | | Belegering door Wittenhorst, generaal van Maximiliaan van Oostenrijk, afgeslagen |
| vr jan 1 | 1492 | | Naam 't Sluisje vermeld, als nog niet overkluisde doorgang tussen Weverssingel en Havik (thans Muurhuizen nr. 199) |
| zo jan 1 | 1493 | 1495 | Pestepidemie (5e) |
| di jan 1 | 1495 | | Stadsbrand; Sint Aegtenkapel bleef door inspanningen van de kloosterlingen gespaard |
| di jan 1 | 1495 | | Eerste vermelding van het Pesthuis |
| wo jan 1 | 1496 | | Oudste bekende transportakte waarin de bewoners van het `Secretarishuisje` worden genoemd |
| ma jan 1 | 1500 | | Sint Rochuskapel gesticht |
| ma jan 1 | 1500 | | Verhuizing van de Pothbroeders naar de Coninckstraat/Pothstraat |
| di jan 1 | 1501 | | Besluit stadsregering om de strook (nieuwe) grond van de gedempte binnenste van de twee grachten, te verkopen |
| ma jan 1 | 1506 | 1555 | Regeerperiode van Karel V (1500-1558) |
| wo jan 1 | 1513 | | Rodetorenpoort verkocht aan particulieren |
| ma jan 1 | 1517 | | Het Sticht erkent Karel V als landsheer |
| do jan 1 | 1520 | | Papenhofstede door stadsbrand verwoest; groot deel stad verwoest |
| do jan 1 | 1520 | | Schilder Lambert van Oort (ook van Noort genoemd) in Amersfoort geboren († 1571 te Antwerpen) |
| za jan 1 | 1521 | | Karel V voert de Karolus-gulden in |
| ma jan 1 | 1523 | | Karel V verleent een bierprivilege aan de stad Amersfoort |
| do jan 1 | 1525 | 1526 | Pestepidemie (6e) |
| zo jan 1 | 1528 | | Karel V verstevigt centraal gezag en dwingt Bisschop Hendrik II van Beieren tot alleen geestelijke zaken |
| zo jan 1 | 1528 | | Margaretha van Oostenrijk landvoogdes |
| zo jan 1 | 1528 | | De Geldersen leggen het klooster "Vredendael" bij Amersfoort in de as |
| di jan 1 | 1529 | | Broeders moeten het Sint Jansklooster verlaten op verdenking van ketterij |
| di jan 1 | 1529 | | Bestrijding van de Lutherij in Amersfoort |
| wo jan 1 | 1530 | | Mandaatshuisje ongeveer in 1530 gebouwd, verblijfplaats Kapittelheren Sint Joriskerk |
| wo jan 1 | 1530 | | Mandaatshuisje gebouwd, verblijfplaats Kapittelheren Sint Joriskerk |
| vr jan 1 | 1532 | | Overstroming in Amersfoort (Allerzielenstorm) |
| ma jan 1 | 1534 | | Sint Joriskerk heeft huidige vorm van Hallenkerk gekregen |
| wo jan 1 | 1536 | | Mislukte aanslag op de stad door de Hertog van Gelre (Karel van Egmond) |
| wo jan 1 | 1536 | | Stadhuisactiviteiten geconcentreerd op de Hof (betreft nieuwbouw van de zetel van de schepenbank, het gerecht) |
| zo jan 1 | 1539 | | Landvoogdes Maria van Hongarije bezoekt Amersfoort |
| ma jan 1 | 1540 | | Waag wordt voor het eerst genoemd, mogelijk gevestigd in het eerste stadhuis |
| vr jan 1 | 1543 | | Maarten van Rossum in de stad (tot 1543 streed hij voor Gelre, daarna aan de zijde van Karel V) |
| vr jan 1 | 1543 | | Spaans Gelre na 1543 |
| za jan 1 | 1544 | | Karel V ontneemt de stad een aantal voorrechten i.v.m. gemak waarmee Maarten van Rossum binnen viel |
| wo jan 1 | 1547 | | Overdracht opstallen en grond door Celzusteren aan kloosterlingen van "Mariënhof" uit de Birkt bij Soest |
| wo jan 1 | 1547 | | Celzusteren betrekken deel van de Armen de Poth (vandaar aldaar de naam Celzusteren kamer) |
| zo sep 14 | 24 sep 1547 | | Johan van Oldenbarnevelt geboren (omgeving van de Kortegracht?) |
| za jan 1 | 1549 | | Filips (later II) bezoekt, als kroonprins, Amersfoort; Filips volgt in 1555 Karel V op |
| zo jan 1 | 1550 | | Stichting huis voor arme weeskinderen aan de Cingel (Singel/het huidige 't Zand) |
| zo jan 1 | 1550 | | Gilbert van Schoonbeke krijgt octrooi van Karel V voor graven van kanaal van Amersfoort naar de Emmikhuizerberg |
| ma jan 1 | 1551 | | Een klein aantal Begijnen gaat wonen in het Bagijnhof aan Vijver/Viver, tot 1617 |
| di jan 1 | 1552 | | Overstroming in Amersfoort (1552) |
| do jan 1 | 1553 | 1558 | Pestepidemie (7e) |
| vr jan 1 | 1554 | | Einde van de gevangenis onder het stadhuis; de Dieventoren wordt de enige gevangenis van de stad |
| za jan 1 | 1555 | | Eem (uit)gegraven van Koppelpoort tot de Melm; voordien overlading van vracht op/van kleine schepen bij de Melm |
| za jan 1 | 1555 | | Staking van wevers en vollers |
| za jan 1 | 1555 | | Musicus Joannes Tollius in Amersfoort geboren († ca. 1620 te Kopenhagen) |
| zo jan 1 | 1556 | | Van Oldenbarnevelt woont van 1556-1564 in "Bollenburgh", Muurhuizen nr. 19ab |
| di jan 1 | 1557 | | Amersfoort koopt van koning Filips II een gebied op de Soesterheide |
| do jan 1 | 1559 | | Met de bul "Super Universas" voorzag paus Paulus IV in een nieuwe bisschoppelijke indeling van de Nederlanden |
| do jan 1 | 1559 | | Sint Elisabeth Gasthuis / Ziekenhuis gesticht; in 1577 door de stad erkend |
| vr jan 1 | 1560 | | Aanaarden binnenzijde van de stadsmuren |
| di jan 1 | 1563 | | Steven van der Hag(h)en geboren in Amersfoort († 1624), zeevaarder, 1603 in dienst VOC |
| vr jan 1 | 1565 | 1567 | Pestepidemie (8e) |
| ma jan 1 | 1568 | | Pieter Both geboren in Amersfoort († 1615), eerste Gouverneur-Generaal van Nederlands Indië (1610-1614) |
| do jan 1 | 1570 | | Stadsplattegrond gemaakt door Jacob van Deventer (i.o.v. Filips II) |
| do jan 1 | 1570 | | Overstroming in Amersfoort (Allerheiligenvloed) |
| vr jan 1 | 1571 | | Dubbele sluizen in Spui gebouwd (schutten van boten mogelijk geworden) |
| za jan 1 | 1572 | | Geuzen bezetten tijdelijk de stad, plundering kerken en beeldenstorm; daarna stad katholiek en aanvaarding Filips II |
| ma jan 1 | 1573 | | Stichting gasthuis in de Langestraat uit nalatenschap van Wouter, Heer van Blokland en zijn vrouw Johanna Piek |
| wo jan 1 | 1575 | | "Bollenburgh" door de stad aangekocht, wordt Stads lint- en spinhuis, opgeheven in 1642; thans Muurhuizen nr. 19 |
| ma jan 1 | 1579 | | Unie van Utrecht, een verbond van de voornaamste noordelijke gewesten in de strijd tegen Filips II |
| ma jan 1 | 1579 | | Reformatie in Amersfoort (Alteratie/wetsverzetting) |
| ma jan 1 | 1579 | | Einde Sint Jansconvent |
| ma jan 1 | 1579 | | Vanaf 1579 Sint Aegtenkapel in gebruik bij gemeente (opslagplaats, pakhuis en tabaksdepot) |
| ma jan 1 | 1579 | | Stad neemt Observantenklooster over; deel oefenplaats schutterij (Doelen) rest o.a. stadsgeneesheer en glasblazerij |
| di jan 1 | 1580 | | Openbare uitoefening van de mis door Rooms Katholieken werd verboden |
| za mrt 15 | 25 mrt 1580 | | Sint Joriskerk komt aan de gereformeerden; College van Regenten beheert namens de stad gebouw en financiën |
| do jan 1 | 1581 | | "Plakkaat van Verlatinge", afzwering van Filips II door de Staten Generaal der opstandige Nederlandse gewesten |
| vr jan 1 | 1582 | | Gregoriaanse tijdrekening wordt ingevoerd; voor die tijd gold (in "Europa") de Juliaanse tijdrekening |
| vr jan 1 | 1582 | | Bank van Leening of lommerd voor het eerst genoemd |
| vr jan 1 | 1582 | | Overstroming in Amersfoort (1582) |
| wo jan 1 | 1586 | 1587 | Engelse Kerkhof op hoek van Sint Agathastraat en Singel, aan de zijde van het Sint Aegtenklooster |
| do jan 1 | 1587 | | Accijnsmeestershuisje in de Langestraat tegen de Sint Joriskerk gebouwd |
| za jan 1 | 1594 | | Vergraven van singel van de dubbele gracht en start aanleg van drie grote en zeven kleine bastions |
| za jan 1 | 1594 | | Aanpassing vesting door Adriaen van Alckmaer |
| zo jan 1 | 1595 | | Wateroverlast door breuk in de Grebbedijk |
| wo jan 1 | 1597 | 1605 | Pestepidemie (9e) |
| za jan 1 | 1600 | | Stad werd voorzien van enkele bastions (restanten: Achter Davidshof en joodse begraafplaats Bloemendalsestraat) |
| za jan 1 | 1600 | | Schilder Simon Henricx in Amersfoort geboren († 1630) |
| za jan 1 | 1600 | | Schilder Paulus Bor in Amersfoort geboren († 1669) |
| za jan 1 | 1600 | | Schilder Matthias Stom (of Stomer) is (mogelijk) in Amersfoort geboren († na 1650 op Sicilië) |
| ma jan 1 | 1601 | | Nieuw uurwerk (horologie) in de OLV-toren geplaatst, met twee wijzers aan de oost- en westzijde |
| di jan 1 | 1602 | | Laatste begraving bij Sint Joriskerk (latere Groenmarkt) |
| di jan 1 | 1608 | | Boterbeurs/Boterwaag/Boterhal/Koopmansbeurs bij Sint Joriskerk gebouwd |
| zo jan 1 | 1612 | | Burgerweeshuis verhuist van de Cingel (Singel/het huidige 't Zand) naar Mariënhof |
| di jan 1 | 1613 | 1614 | Verbetering waterafvoer naar zee en van de bevaarbaarheid van de Eem |
| wo jan 1 | 1614 | | Door het Brouwersgilde een gebrandschilderd raam aan de Sint Joriskerk aangeboden |
| wo jan 1 | 1614 | | De Heren Staten van Utrecht resideren enige tijd in de Statenkamer in de Herenstraat |
| wo jan 1 | 1614 | | Schilder Gerrit Laurenszoon van Stellingwerff in Amersfoort geboren († 1659) |
| do jan 1 | 1615 | | Tabaksverwerking en tabakshandel begonnen in Amersfoort |
| za jun 4 | 4 jun 1616 | | De Staten van Utrecht stichten het heemraadschap de Rivier de Eem |
| ma jan 1 | 1618 | | Poortje aangebracht tussen Kleine Spui en Kleine Koppel (jaagpad naar de Melm) |
| wo jan 1 | 1620 | | Doorbraak stenen beer in Stadsbuitengracht tussen de monding Oude Eem en de Grote Eem |
| zo jan 1 | 1623 | 1631 | Pestepidemie (10e) |
| wo jan 1 | 1625 | | Jacob van Campen erft Randenbroek van zijn in 1625 overleden moeder |
| vr jan 1 | 1627 | | Schilder Matthias Withoos in Amersfoort geboren († 1703 te Hoorn) |
| ma jan 1 | 1629 | | Amersfoort door keizerlijke troepen belegerd en ingenomen door Graaf Montecuccoli; stad weer enkele dagen rooms |
| di jan 1 | 1630 | 1657 | Schilder/bouwmeester Jacob van Campen woont in Randenbroek |
| di jan 1 | 1630 | 1640 | Ontstaan 't Zand; deel Singel (Varkenssingel of Sint Aegtensingel, gegraven bij bouw eerste muur), gedempt |
| di jan 1 | 1630 | | Oprichting van het Sint Lucasgilde; opgeheven in 1796 |
| di jan 1 | 1630 | | Schilder Thomas van Veenendaell in Amersfoort geboren († na 1673) |
| zo jan 1 | 1634 | 1638 | Pestepidemie (11e) |
| ma jan 1 | 1635 | | Notenbomen geplant aan 't Zand |
| ma jan 1 | 1635 | | Remonstrantse kerkje in Vijver; tot 1883 |
| di jan 1 | 1636 | | 50 tabakstelers rond Amersfoort, in 1670, 120 en in 1680, 200 |
| zo jan 1 | 1640 | | Prins Frederik Hendrik krijgt onderdak in de Doelen (ook reeds in 1630 onderdak aldaar gehad) |
| zo jan 1 | 1640 | | Marten Codde begint lakenfabriek in Sint Agathaklooster |
| zo jan 1 | 1640 | | Verblijf van filosoof René Descartes (1596-1650) in Amersfoort |
| zo jan 1 | 1640 | | Hoogwater rond Amersfoort |
| di jan 1 | 1641 | | Verbetering aan het uurwerk van de OLV-toren en twee nieuwe wijzers geplaatst aan de nog lege zuid- en noordzijde |
| di jan 1 | 1641 | | Lazarushuis of Melatenhuis wordt gesloten |
| do jan 1 | 1643 | | Extreem hoge waterstand in de stad |
| do jan 1 | 1643 | | Grondwerk van de schotbalksluis bij de Grote Koppelpoort spoelt weg |
| zo jan 1 | 1645 | | Overstroming, brug voor de Grote Koppel werd weggeslagen |
| zo jan 1 | 1645 | | Bouw Sint Agatha- of Pispoortje (aan het einde van de Sint Agathastraat) |
| zo jan 1 | 1645 | | Verbod op het bouwen van houten voorgevels aan huizen |
| ma jan 1 | 1646 | | Bouw Heren- of Schoolpoortje (tussen Monnikendam en Andriespoort) |
| ma jan 1 | 1646 | | Bouw volmolen bij Koppelpoort (in 1391 is reeds watermolen op deze plaats vermeld) |
| di jan 1 | 1647 | | Nederzetting "Amersfoort" gesticht op Long Island door emigranten ("New York" / Noord Amerika) |
| wo jan 1 | 1648 | | Sluiting van het Sint Janskerkhof |
| wo jan 1 | 1648 | | Laatste stuk kerkhof van de Sint Joriskerk (huidige Groenmarkt) buiten gebruik gesteld |
| wo jan 1 | 1648 | | Vrede van Münster, einde aan De Opstand / Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) |
| vr jan 1 | 1649 | | Rembrandt tekent Westsingel, op weg met zijn vrouw/partner Hendrikje Stoffels naar Bredevoort |
| za jan 1 | 1650 | | Aanleg van de weg van de Utrechtsepoort naar Utrecht via Huis ter Heide ("Wegh der Weegen") |
| zo jan 1 | 1651 | | Bliksem in Onze Lieve Vrouwetoren |
| zo jan 1 | 1651 | | Overstroming door breuk in Grebbedijk en hoog zeewater |
| wo jan 1 | 1653 | | Schilder Jasper (Gaspar) van Wittel in Amersfoort geboren († 1736 te Rome) |
| do jan 1 | 1654 | | De Pothbroeders beëindigen het beheer van het Wandelhuis (sinds 1460) |
| vr jan 1 | 1655 | | Gedeelte voormalig Sint Jansconvent (bekend als Sint Janskerkhof) werd Beestenmarkt |
| vr jan 1 | 1655 | | VOC-schip "Amersfoort" vertrekt op 10/06/1655 van Vlieland naar Batavia |
| vr jan 1 | 1655 | 1660 | Pestepidemie (12e) |
| za jan 1 | 1656 | | Schilder Jacob van Staverden in Amersfoort geboren († waarschijnlijk te Rome) |
| ma jan 1 | 1657 | | Vishal geplaatst op brug over de gracht bij kruising met Langestraat |
| ma jan 1 | 1657 | | Het gedicht "De Nachtegael van Amisfort", zou door Vondel zijn geschreven op Randenbroek |
| ma jan 1 | 1657 | | Stadsbestuur besluit dat alle aanwonende eigenaren hun houten werven langs stadsgrachten in steen uitvoeren |
| do sep 13 | 13 sep 1657 | | Jacob van Campen op Randenbroek overleden; 22/9 begraven in Sint Joriskerk onder muur-gedenkteken |
| di jan 1 | 1658 | | Bouw van de Koningspoort aan het einde van de Coninckstraat, toegang tot hooibergen voor de boeren |
| di jan 1 | 1658 | | Burgemeester van Amersfoort fungeert als deken van het Kapittel van Sint Joriskerk (tot heden) |
| wo jan 1 | 1659 | | De eerste Hemony-klokken van het carillon van de OLV-toren gegoten |
| za jan 1 | 1661 | | Initiatief van Jonker Everard Meijster: Amersfoorters trekken kei van de Berg de stad in |
| vr dec 2 | 2 dec 1661 | | Joseph Pereira en Emanuel de Tor Alto krijgen als joden, het burgerrecht van Amersfoort |
| ma jan 1 | 1663 | 1668 | Pestepidemie (13e) |
| di jan 1 | 1664 | | Vernieuwing sluizen, kaden en grondwerk aan het Spui |
| za jan 1 | 1667 | | Laatste pestlijders worden verpleegd in het Pesthuis |
| wo jan 1 | 1670 | | De Sefardische joden kopen stukje grond aan de Bloemendalse Buitenpoort om hun doden te begraven |
| vr jan 1 | 1672 | 1673 | Franse bezetting; tijdelijk weer RK-eredienst in Sint Joriskerk. |
| vr jan 1 | 1672 | | Na de inname van de stad door de Fransen in de zomer, vluchtten vele inwoners naar Holland. |
| ma jan 1 | 1674 | 1675 | Twee jaar een Pensionaris, Ploos van Amstel, in stadsbestuur |
| ma jan 1 | 1674 | | De Kei wordt begraven onder de Varkensmarkt; de Kei was al genoemd in een staatsstuk (1545) van Karel V |
| za jan 1 | 1678 | | Katoendrukkerij opgericht; directie/bedrijfsleiding door de Turk of Armeniër, Louis Celebi; hij krijgt het burgerrecht van Amersfoort |
| wo jan 1 | 1681 | | Stormvloed bij noordwesterstorm; een of meer doorbraken in de dijken tussen Amersfoort en Coelhorst |
| ma jan 1 | 1685 | | Opheffing Edict van Nantes (1598) door Lodewijk XIV, half miljoen Hugenoten verlaten Frankrijk |
| di jan 1 | 1686 | | Heilige Geestkapel van stad aan Lutherse Gemeenschap |
| di jan 1 | 1686 | | Begraven in de Lutherse kerk is toegestaan |
| wo jan 1 | 1687 | | Stadsherberg op de Beestenmarkt gebouwd |
| wo jan 1 | 1687 | 1710 | Waalse kerk (Eglise Wallonne) in Amersfoort |
| do jan 1 | 1688 | | Inrichting van de eerste openbare toiletten in de stad |
| vr jan 1 | 1700 | | Aanleg Israëlitische/joodse begraafplaats op bastion Bloemendalsepoort |
| zo jan 1 | 1702 | | Overstroming in Amersfoort (1702) |
| ma jan 1 | 1703 | | Onrust onder de burgerij (Plooierijen) |
| ma jan 1 | 1703 | | Abraham van Bemmel te Amersfoort geboren († 1785 te Amersfoort) |
| ma jan 1 | 1714 | | Aanleg schotbalksluis (`Gelderse balken`) in de Westelijke Stadsbuitengracht bij de Kleine Koppelpoort |
| di jan 1 | 1715 | 1751 | Mr. Diederik Schagen, secretaris van de stad |
| wo jan 1 | 1716 | | Tsaar Peter de Grote krijgt onderdak in de Doelen |
| vr jan 1 | 1717 | | Stadskinderhuis gesticht |
| ma jan 1 | 1720 | | Tijdens zgn. "speculatieroes" in Nederland plan om door verbreding Eem, van Utrecht havenstad te maken |
| za jan 1 | 1724 | 1725 | De Klockman aangebracht in de Sint Joriskerk |
| di jan 1 | 1726 | | "Oud-Katholiek" Seminarie gesticht |
| za feb 8 | 8 feb 1727 | | Synagoge ingewijd; gebouwd in 1726 |
| ma jan 1 | 1731 | | Drie Nederlanders stichten een (flessen)glasblazerij te Isselt |
| za jan 1 | 1735 | | Er werd begraven in de Sint Janskerk(klooster) tot 1735, het kerkhof was gesloten in 1648 |
| zo jan 1 | 1736 | | Overloop van de verzakte kade langs de Eem tussen Amersfoort en Coelhorst |
| di jan 1 | 1737 | | Naast de Synagoge (zuidzijde) is een mikwe (ritueel bad) gebouwd, in dienst tot 1943 |
| wo jan 1 | 1 jan 1738 | | Schip Leusden van de West-Indische Compagnie strandt op zandbank in Marowijnerivier (Suriname) |
| do jan 1 | 1739 | | Afbraak kapel Sint Jansklooster m.u.v. het koor-gedeelte |
| vr jan 1 | 1740 | | Schilder Jacobus van de Gumster in Amersfoort geboren (geboortejaar is waarschijnlijk, overlijden onbekend) |
| wo jan 1 | 1744 | | Afscheiding van steen op de brug over het Spui bij de Koppelpoort vervangen door een ijzeren afscheiding. |
| vr jan 1 | 1745 | 1755 | Aanleg van de Grebbelinie |
| ma jan 1 | 1748 | | Dichter, auteur en patriot Pieter Pypers (Pijpers) in Amersfoort geboren († Amersfoort, 20 juni 1805) |
| ma jan 1 | 1753 | | Schilder Jordanus (van) Hoorn in Amersfoort geboren († 1833) |
| wo jan 1 | 1755 | | Mandaatshuisje al bekend als "Onder de Lindeboom" |
| wo jan 1 | 1755 | | Haardsteden-register of blaffert uit 1755, met namen van eigenaren van panden in de stad |
| zo jan 1 | 1758 | | Laatste houten huis (Kamp nr. 9, met gevelsteen "De Gekroonde El", 1758) wordt afgebroken |
| di jan 1 | 1760 | | Schilder Stephanus Greeve in Amersfoort geboren († na 1815) |
| di jan 1 | 1765 | | Schilder Jan Apeldoorn in Amersfoort geboren († 1838) |
| wo jan 1 | 1766 | | Koningin Karoline Mathilde van Denemarken verblijft in de Doelen |
| wo jan 1 | 1766 | | Legaat maakt aanschaf orgel van Bätz in Lutherse kerk mogelijk |
| ma jan 1 | 1770 | | Stenen galg op de Galgenberg wordt door houten vervangen |
| wo jan 1 | 1777 | 1789 | Lakenfabriek Beaune aan de Zuidsingel |
| za jan 1 | 1780 | | Benjamin Cohen geeft opdracht tot bouw huis met de paarse ruitjes (thans Zuidsingel nr. 38) |
| za jan 1 | 1780 | 1782 | Abraham Cohen laat huis aan de Westsingel bouwen (thans nr. 43) |
| wo jan 1 | 1783 | | Elleboogkerk, officieel Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming, ter plaatse van een schuilkerk (statie) gebouwd |
| do jan 1 | 1784 | | Oprichting landelijke Maatschappij tot Nut van het Algemeen (Christelijke grondslag, joden mochten geen lid zijn) |
| za jan 1 | 1785 | | Staatse militairen rukken de stad binnen om te voorkomen dat de burgers te zeer hun privileges zouden verdedigen |
| zo jan 1 | 1786 | 1787 | Amersfoort tijdelijk zetel Prinsgezinde deel Utrechtse Statenvergadering |
| ma jan 1 | 1787 | | Benjamin Cohen stelt zijn huis met de paarse ruitjes ter beschikking van stadhouder Willem V |
| do aug 2 | 2 aug 1787 | | Reeks ontploffingen verwoest Onze Lieve Vrouwekerk (kruitopslag), 17 doden |
| do jan 1 | 1795 | | Patriottische omwenteling, stadsbestuur heet enige tijd Municipaliteit |
| do jan 1 | 1795 | 1813 | De Franse tijd: Bataafse Republiek 1795-1806, Koninkrijk Holland 1806-1810; Franse bezetting 1806-1813 |
| do dec 28 | 28 dec 1797 | | Commissie uit Departementaal Bestuur 's Lands Utrecht pleegt `staatsgreep` in Amersfoort |
| ma jan 1 | 1798 | | Alle kerken voor de wet gelijk gesteld, scheiding Kerk en Staat |
| ma jan 1 | 1798 | | Grondwet/Staatsregeling van de Bataafse Republiek |
| ma jan 1 | 1798 | | Adellijke titels en voorrechten worden afgeschaft; adellijke titels in 1813 weer ingevoerd |
| di jan 1 | 1799 | | (verdedigings)"Werk aan de Glashut" (de Schans) gebouwd, als onderdeel van de Grebbelinie |
| wo jan 1 | 1800 | 1900 | Gemiddelde aantal joodse inwoners: 468 (3,4% van de bevolking van gemiddeld 13.800 inwoners) |
| za jan 1 | 1803 | | Besluit tot aanleg bliksembeveiliging op Onze Lieve Vrouwetoren; toren na Franse tijd in bezit van de stad |
| za jan 1 | 1803 | | Het eerste officiële postkantoor in werking in de Krommestraat |
| zo jan 1 | 1804 | | Opname Bloklandsgasthuis (uit 1573) in Sint Pietersgasthuis |
| zo jan 1 | 1804 | | Artillerie- en Genieschool in de Doelen gevestigd |
| zo jan 1 | 1804 | | Stadskinderhuis (uit 1717) opgeheven en gefuseerd met het Burgerweeshuis |
| wo jan 1 | 1806 | 1810 | Koninkrijk Holland ("vazalstaat" van Frankrijk), onder Lodewijk Napoleon, tot zijn aftreden in 1810 |
| zo jan 1 | 1809 | | Houten galg op de Galgenberg verwijderd |
| zo jan 1 | 1809 | | Schilder Nicolaas Pieneman in Amersfoort geboren, zoon van schilder Jan Willem Pieneman († 1860 te Amsterdam) |
| ma jan 1 | 1810 | 1813 | Nederland ingelijfd bij Keizerrijk Frankrijk (bij decreet van Rambouillet, 9/7/1810) |
| di jan 1 | 1811 | | Tijdens Franse bezetting (1806-1813) verbod afgekondigd tot begraven in kerken, in 1813 verbod ingetrokken |
| di jan 1 | 1811 | | Installatie van Rechtbank van eerste Aanleg in Amersfoort |
| di jan 1 | 1811 | | Prostitutie alleen in bordelen toegestaan op grond van het Franse wetboek van strafrecht |
| zo aug 18 | 18 aug 1811 | | Decreet van naamsaanneming |
| di okt 29 | 29 okt 1811 | | Bezoek van Keizer Napoleon I met zijn echtgenote aan Amersfoort |
| wo jan 1 | 1812 | | Schilder Johannes Pieter van Wisselingh in Amersfoort geboren († 1899 te Utrecht) |
| vr jan 1 | 1813 | 1840 | Regeerperiode Koning Willem I |
| za jan 1 | 1814 | | Grondwet van de Vereenigde Nederlanden |
| za jan 1 | 1814 | | Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) tot stand gekomen |
| za jan 1 | 1814 | | Randenbroek verbouwd |
| zo jan 1 | 1815 | | Grondwet voor het Koningrijk der Nederlanden 1815 |
| ma jan 1 | 1816 | | Koning Willem I stelt Algemeen Reglement voor de Nederlandse Hervormde Kerk op |
| ma jan 1 | 1816 | | Afbraak en nieuwbouw Sint Franciscus Xaveriuskerk op 't Zand (Bätz-orgel als in Lutherse Kerk) |
| ma jan 1 | 1816 | | Invoering metriek stelsel (in Frankrijk in 1801); bij Muntwet wordt de gulden verdeeld in 100 centen |
| ma jan 1 | 1816 | 1826 | Werkhuis/werkinstituut tot wering van bedelarij in de Doelen gevestigd |
| wo sep 11 | 11 sep 1816 | | Besluit Hoge Raad van Adel over de beschrijving van het stadswapen van Amersfoort |
| wo jan 1 | 1817 | | Oprichting van de Amersfoortse afdeling van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen |
| do jan 1 | 1818 | | Opheffing van de gilden bij Koninklijk Besluit, bezittingen vervielen aan de stadsbesturen |
| do jan 1 | 1818 | | Westsingel nr. 43 wordt als stadhuis in gebruik genomen |
| di sep 29 | 29 sep 1818 | | Eerste begrafenis op de RK begraafplaats Utrechtseweg/Nederberg |
| za jan 1 | 1820 | | Bouw van de houten toren op kerk Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming (Elleboogkerk); kerk vergroot ca. 1850 |
| ma jan 1 | 1821 | | Arts Dr. Isaac Michael Weyl (1778-1855) eerste joodse (gekozen) lid van gemeenteraad van Amersfoort en in Nederland |
| wo jan 1 | 1823 | 1824 | Sloop oude Stadhuis aan de Hof |
| wo jan 1 | 1823 | | Jacob van Lennep doet op voetreis door Noordelijke Nederlanden omgeving Amersfoort aan |
| do jan 1 | 1824 | | Jan Cock Blomhoff (laatste opperhoofd VOC op kunstmatig eilandje Decima, in baai Nagasaki) koopt Birkhoven |
| za jan 1 | 1825 | | Een nieuw postkantoor geopend in Wijk Camp 137 (in 1969, Langestaat 86-88), hoek Groenmarkt |
| do feb 3 | 3 feb 1825 | 4 feb 1825 | Twee dagen langdurige noordwesterstorm en springvloed; wateroverlast o.a. in Amersfoort |
| zo jan 1 | 1826 | | De Doelen weer een kazerne |
| ma jan 1 | 1827 | | Sloop van het deel tussen de torens van de Kamperbinnenpoort |
| do jan 1 | 1829 | | Omvang garnizoen 233 man |
| do jan 1 | 1829 | | Gemeenten worden verplicht tot aanleg van begraafplaatsen buiten de stadskern |
| do jan 1 | 1829 | | Begin sloop stadsmuren; in kader werkverschaffing plantsoen of "wandeling" aangelegd |
| do jan 1 | 1829 | | Ideeën om de beken bevaarbaar te maken en realisatie waterverbinding met buitenland, van Rijn naar Zuiderzee |
| do jan 1 | 1829 | | Aanleg, op voormalig Leicester-bastion, van Algemene begraafplaats Achter Davidshof |
| do jan 1 | 1829 | | Westelijke toegang (Windsteeg) van de Sint Joriskerk dichtgemetseld |
| vr jan 1 | 1830 | 1839 | Belgische Revolutie; België bij verdrag van Londen (1839) van de Nederlanden afgescheiden |
| za jan 1 | 1831 | | Bouw kazerne Rijdende Artillerie Beestenmarkt; voor paardenstallen gebruik stenen Slijkpoort |
| za jan 1 | 1831 | | Begraven in de Sint Joriskerk wordt verboden |
| za jan 1 | 1831 | | Frans Felix richt fabriek van speelkaarten op |
| zo jan 1 | 1832 | | Invoering van het Kadaster in Nederland (excl. Limburg; zie 1867) |
| di jan 1 | 1833 | | Randenbroek verbouwd tot huidig uiterlijk |
| di jan 1 | 1833 | | Bruggetje over Beek bij Kleine Koppel verbreed voor paarden en wagens (poortje gesloopt vanaf 1829) |
| di jan 1 | 1833 | | Postkantoor geopend in de Nieuwstraat |
| wo jan 1 | 1834 | | Afscheiding, het ontstaan van de Gereformeerde kerken als afscheiding van de Nederlands-hervormde kerk |
| wo jan 1 | 1834 | | Wilhelmus Franciscus Nicolaus van Rootselaar in Amersfoort geboren |
| do jan 1 | 1835 | | Utrechtsepoort afgebroken, vervangen door tolhek |
| vr jan 1 | 1836 | | Herensociëteit Amicitia opgericht |
| zo jan 1 | 1837 | | Verbouwing Lutherse Kerk |
| zo jan 1 | 1837 | | "puineren" van de weg naar Oud-Leusden met stenen van de afgebroken muren, gereed 1844 |
| zo jan 1 | 1837 | 1844 | In deze periode sloop van de Slijkpoort |
| wo jun 7 | 7 jun 1837 | | Koning Willem I bezoekt Amersfoort |
| ma jan 1 | 1838 | | Kamperbuitenpoort afgebroken |
| ma jan 1 | 1838 | | Hervormde Gemeente gesticht in de dorpskom Hoogland |
| ma jan 1 | 1838 | | Onze Lieve Vrouwetoren wordt eigendom van de stad Amersfoort |
| wo jan 1 | 1840 | 1849 | Regeerperiode Koning Willem II |
| za jan 1 | 1842 | | Oprichting Kamer van Koophandel in Amersfoort |
| za jan 1 | 1842 | 1843 | Onder leiding stadsarchitect Ruitenberg wordt Synagoge vergroot, m.n. rechte oostelijke muur wordt rond gemaakt |
| zo jan 1 | 1843 | | Aanleg van plantsoenen op plaats stadsmuur, is gereed gekomen met deel tussen Koningspoort en Koppelpoort |
| ma jan 1 | 1844 | | Sloopverbod van poorten en wallen door Koning Willem II, en daarmee van de Koppelpoort |
| wo jan 1 | 1845 | | Resten van de ontplofte Onze Lieve Vrouwekerk als werkverschaffing afgebroken |
| wo jan 1 | 1845 | 1846 | Idee/plan (van 1829) van bevaarbare verbinding Rijn-Eem, weer actueel |
| za jan 1 | 1848 | | Grondwet voor het Koningrijk der Nederlanden 1848 |
| za jan 1 | 1848 | | Weekblad "De Arrondissementsbode van Amersfoort" gesticht |
| ma jan 1 | 1849 | | Oprichting landelijke Maatschappij tot Nut der Israëlieten |
| ma jan 1 | 1849 | 1890 | Regeerperiode Koning Willem III |
| di jan 1 | 1850 | | Straatnamen gefixeerd door Gemeenteraadsbesluiten en door straatnaamborden |
| za feb 2 | 2 feb 1850 | | Carel Victor Gerritsen geboren in Amersfoort († 5/7/1905 te Amsterdam) |
| wo jan 1 | 1851 | | Gemeentewet (art. 237): geen belemmering door- en uitvoer goederen door lokale belastingen |
| wo jan 1 | 1851 | | "Amersfoortsche Courant" opgericht |
| wo jan 1 | 1851 | | Postkantoor wordt verplaatst naar Havik |
| do jan 1 | 1852 | | Wet op de Telegraaf 1852 |
| za jan 1 | 1853 | | Herstel RK-hiërarchie (één Aartsbisdom, vier Bisdommen) door Pius IX; de grondwet van 1848 maakte dat mogelijk |
| za jan 1 | 1853 | | Gewijzigde Bisdomindeling in Nederland |
| za jan 1 | 1853 | | Aanleg van een zwembad aan/in de Eem |
| ma aug 15 | 15 aug 1853 | | Jan Cock Blomhoff overlijdt; grafsteen aanwezig op voormalige begraafplaats Achter Davidshof |
| zo jan 1 | 1854 | | Dag-en kostschool "Instituut Kollewijn" opgericht (voorloper van HBS in 1871) |
| ma jan 1 | 1855 | | Doorbraak van de Grebbedijk; water stond tot ten zuiden en oosten van Amersfoort |
| do mrt 29 | 29 mrt 1855 | | Het postkantoor verhuist van het Havik naar de Krommestraat |
| di jan 1 | 1856 | | Gemeentelijke brandweer opgericht |
| di jan 1 | 1856 | | Ontbinding door Koning Willem III van het sloopverbod (van Koning Willem II) van poorten en wallen uit 1844 |
| do jan 1 | 1857 | | Eerste kiesverenigingen in Amersfoortse Courant genoemd: "De Eendracht" en "'t Wapen van Amersfoort" |
| do jan 1 | 1857 | | Vishal verplaatst naar het Lieve Vrouwekerkhof (met toestemming van Hervormde gemeente) |
| di sep 8 | 8 sep 1857 | | Gemeente Duist (bestaande uit Duist, De Haar en Zevenhuizen) gaat op in de gemeente Hoogland |
| za jan 1 | 1859 | | Gasfabriek aan de Kamp voor huis- en straatverlichting, tot 1900; destijds geschreven als "Gazfabriek" |
| zo jan 1 | 1860 | | Agnietenklooster (Latijnse school gevestigd vanaf 1622) Herenstraat afgebroken |
| zo jan 1 | 1860 | | Spoorwegwet: aanleg van staatswege, exploitatie (per 1863) door particulieren |
| zo jan 1 | 1860 | 1890 | Periode van "van concurrentie naar concentratie": concurrentie spoorwegmaatschappijen m.n. SS, NRS en HIJSM |
| ma feb 20 | 20 feb 1860 | | Nederlandsche Centraal Spoorwegmaatschappij (NCS) opgericht in Amsterdam |
| ma aug 6 | 6 aug 1860 | | Amersfoort wordt bij Koninklijk Besluit (KB) als garnizoensplaats aangewezen |
| di jan 1 | 1861 | | Wegens gebrek aan onderhoud, voorstel tot sloop Koppelpoort in gemeenteraad |
| di jan 1 | 1861 | | Amersfoort opgenomen in het telegraafnet (tijdelijk telegraafkantoor in portierswoning van Utrechtsepoort) |
| di jan 1 | 1861 | | Joodse (Israëlitische) scholen worden opgeheven |
| do mei 1 | 1 mei 1862 | | Het postkantoor verhuist van de Krommestraat naar de Singel D 74 (in 1969, Weverssingel 24) |
| do jan 1 | 1863 | | Spoorlijn NCS Utrecht-Amersfoort-Hattem geopend (1864, Hattem-Zwolle, met spoorbrug over de IJssel, in dienst) |
| zo jan 1 | 1865 | 1883 | Bouw Noordzeekanaal (belang m.n. in relatie tot spoorwegaanleg) |
| ma jan 1 | 1866 | | Laatste cholera-epidemie in Nederland |
| ma mrt 26 | 26 mrt 1866 | | Schilder Derk Wiggers in Amersfoort geboren († Den Haag 15/2/1933) |
| di jan 1 | 1867 | | Limburg wordt elfde provincie van Nederland, na ontbinding van de Duitse Bond (1815-1866) |
| di jan 1 | 1867 | | Het postkantoor verhuist naar "De gekroonde Bijenkorf" (in 1970, Kamp nr. 10) |
| di jan 1 | 1867 | | Het postkantoor verhuist naar de hoek Kortegracht/Drieringensteeg |
| vr apr 12 | 12 apr 1867 | | Naar aanleiding van een conflict, inwijding van tweede Synagoge aan de Kortegracht (noordzijde) hoek Muurhuizen |
| vr jan 1 | 1869 | | Oprichting afdeling Amersfoort Maatschappij tot Nut der Israëlieten |
| vr jan 1 | 1869 | 1870 | Eerste Vaticaans Concilie (Vaticanum I) |
| za jan 1 | 1870 | 1945 | Industrialisatie en schaalvergroting in Nederland |
| zo jan 1 | 1871 | | Kamer van Koophandel ijvert voor vestiging spoorwegwerkplaats in Amersfoort |
| zo jan 1 | 1871 | | Opening gemeentelijke HBS-gebouw (Hogere Burger School) Plantsoen West |
| vr okt 6 | 6 okt 1871 | | Baron Charles Nepveu overleden op landgoed Berg en Dal (huis Boesemberg, resp. Ma Retraite of 't Hoogje) |
| ma jan 1 | 1872 | | "Weekblad voor Amersfoort en omstreken" verschijnt |
| ma jan 1 | 1872 | | Schilder Piet Mondriaan in Amersfoort geboren († 1/2/1944 te New York) |
| wo jan 1 | 1873 | | Oprichting kiesvereniging "Vooruitgang"; door Amersfoortsche Courant "liberaal" genoemd |
| wo jan 1 | 1873 | | In dit jaar worden 14 openbare pompen in de stad genoemd |
| wo jan 1 | 1873 | | Victor de Stuers publiceert onder de titel "Holland op zijn smalst" een artikel in het literaire tijdschrift `De Gids`. |
| za apr 5 | 5 apr 1873 | | Oprichting Amersfoortsche Beiersch-Bierbrouwerij aan Smallepad, eigen spooraansluiting |
| do jan 1 | 1874 | | Spoorlijn HIJSM Amsterdam-Amersfoort ("Oosterspoorweg") geopend |
| do jan 1 | 1874 | | De rolspoorbrug (enkel spoor) over de Eem is vervangen door een dubbelsporige vaste brug |
| do jan 1 | 1874 | | Vestingwet; bebouwing buiten de stad(smuur) voor stedelijk en industrieel gebruik mogelijk |
| do jan 1 | 1874 | | Israëlitische/joodse begraafplaats Soesterweg nr. 126 |
| vr mei 15 | 15 mei 1874 | | Eerste bier verlaat Amersfoortsche Beiersch-Bierbrouwerij |
| vr jan 1 | 1875 | | Vrijmetselaarsloge "Jacob van Campen" opgericht |
| za jan 1 | 1876 | | Spoorlijn HIJSM Amersfoort-Zutphen; volledig dubbelspoor tot Apeldoorn in 1898/1899 |
| za apr 15 | 15 apr 1876 | | Omnibus (bespannen met paarden) rijdt van einde van de Kamp naar het NCS-station aan het Smallepad |
| ma jan 1 | 1877 | | Laatste keer (in de 19e eeuw) dat gemeentebestuur sprak over bevaarbare verbinding Rijn-Eem (idee/plan uit 1829) |
| ma jan 1 | 1877 | | Bouw (nieuw) Militair Hospitaal aan de Hogeweg |
| ma jan 1 | 1877 | | HIJSM-spoorlijn naar Baarn dubbelspoor gemaakt; volledig dubbelspoor tot Amsterdam in 1882 |
| di jan 1 | 1878 | | Oprichting vereniging Flehite met onder meer als doel een museum van oudheden op te richten |
| di jan 1 | 1878 | | Enige grafheuvels op de Leusderhei opgegraven |
| wo jan 1 | 1879 | | Als eerste politieke partij wordt de Anti-Revolutionaire Partij (ARP) opgericht in Nederland |
| wo jan 1 | 1879 | | Sloop van het Hogerhuis (gebouwd in 1645) aan de Flierbeek i.v.m. bouw Prins Willem III kazerne |
| wo jan 1 | 1879 | | Eduard Douwes Dekker (Multatuli) spreekt voor de eerste keer in "Amicitia", daarna weer in 1880 en 1881 |
| wo mei 21 | 21 mei 1879 | | Rooms-Katholieke kiesvereniging "Recht voor Allen" opgericht |
| wo sep 10 | 10 sep 1879 | | Concessie verleend aan Houtzaager & Van Veen voor een stoombootdienst tussen Amersfoort en Amsterdam |
| do jan 1 | 1880 | | Oprichting pro-gymnasium Westsingel; in 1882 zesjarig gymnasium, daarvoor Latijnse school, op diverse plaatsen |
| zo jan 1 | 1882 | | Sociaal Democratische Bond opgericht in Nederland |
| zo jan 1 | 1882 | | Oprichting Amersfoortse Vrijwillige Brandweer |
| zo jan 1 | 1882 | | Wijzerplaat van de Onze Lieve Vrouwetoren krijgt twee wijzers i.p.v. één |
| ma jan 1 | 1883 | | Bouw Prins Willem III kazerne der Bereden Wapens / cavalerie (afbraak in 1978) |
| ma jan 1 | 1883 | | Tijdens bouwhausse vanaf 1875 (woningen en kazernes), oprichting steenfabriek Huet, Overeem & Co |
| ma jan 1 | 1883 | | Remonstrantse kerk in de Herenstraat (thans nr. 2, geen kerk) |
| ma jan 1 | 1883 | 1887 | Stoom Lucifersfabriek "De Eem" in Amersfoort |
| di jan 1 | 1884 | | Gemeentelijke reinigingsdienst opgericht |
| do jan 1 | 1885 | | Meursing koopt stilgelegde garenfabriek (van J. Bonnike) en begint daarin een stoombroodfabriek, later koekfabriek |
| do jan 1 | 1885 | | Rijkscommissie voor de graadmeting en waterpassing |
| vr jan 1 | 1886 | | Doleantie, afscheiding o.l.v. Abraham Kuyper |
| vr jan 1 | 1886 | | Restauratie en reconstructie Koppelpoort (1883 eerste stappen daartoe) |
| vr jan 1 | 1886 | | Spoorlijn HIJSM Amersfoort-Kesteren, opening (kop)station Amersfoort Staat aan de Toegangsweg/Spoorstraat |
| vr jan 1 | 1886 | 1956 | Eysink Fabrieken N.V. (1886-1939); ARI, Amersfoortse Rijwielindustrie (1946-1956) |
| vr jan 1 | 1886 | | Amersfoortse uitgeverij A.M. Slothouwer publiceert het eerste nummer van Tijdschrift voor Geschiedenis |
| do feb 18 | 18 feb 1886 | | HIJSM-spoorweghalte Leusden in dienst |
| za jan 1 | 1887 | | Sloop van de kapel Mariënhof aan de Zuidsingel |
| zo jan 1 | 1888 | | Gereformeerde kerk (Zuidsingel nr. 27) gebouwd op de plaats van kapel Mariënhof |
| zo jan 1 | 1888 | | Start aanleg van het Bergkwartier |
| zo jan 1 | 1888 | | Oprichting van de afdeling Amersfoort van het (protestantse) Werklieden Verbond "Patrimonium" |
| zo jan 1 | 1888 | | Dorp "Amersfoort" gesticht in Transvaal, Zuid Afrika |
| di jan 1 | 1889 | | Gedicht Mei van Herman Gorter (met mogelijke verwijzing in de vierde regel naar Amersfoort) |
| di jan 1 | 1889 | | Verlening concessie aan Utrechtse Waterleiding Maatschappij tot aanleg waternet in de stad |
| di jan 1 | 1889 | | Museum Flehite begint in de "Infirmerie" (voorheen militair hospitaal) |
| di jan 1 | 1889 | | Einde Plompetoren/Dieventoren/'t Latijntje als gevangenis |
| di jan 1 | 1889 | | Bouw HIJSM-station Amersfoort Aansluiting Staat (plaats huidige station) |
| di jan 1 | 1889 | 1902 | Gratis paarden-omnibusje van hotel "De Vergulde Zwaan" tussen NCS-station en HIJSM-station Amersfoort Staat |
| di jan 1 | 1889 | 1894 | Bouw Juliana van Stolberg Infanterie kazerne, deels op grondgebied van Leusden |
| di jan 1 | 1889 | | Zeepziederij van Christoph Pleines gesticht aan de Grote Koppel |
| wo jan 1 | 1890 | 1893 | Herman Gorter leraar aan het stedelijk gymnasium |
| wo jan 1 | 1890 | 1948 | Regeerperiode Koningin Wilhelmina (1890-1898: Koningin Emma regentes) |
| wo jan 1 | 1890 | | Verdeling van de hoofdspoorlijnen tussen de maatschappijen HIJSM en SS (opheffing NRS) |
| wo jan 1 | 1890 | | Huis Aldegonde, aan de Arnhemseweg, als kinderziekenhuis geopend |
| za dec 20 | 20 dec 1890 | | Amersfoortsche IJsclub Voorwaarts opgericht |
| do jan 1 | 1891 | | Productie van bier gestaakt in Amersfoortsche Beiersch-Bierbrouwerij |
| do jan 1 | 1891 | | Brabander Coets de Bosson koopt Amersfoortsche Beiersch-Bierbrouwerij |
| do jan 1 | 1891 | | Muziektent bij Sociëteit Amicitia gebouwd door architect W.H. Kam |
| vr jan 1 | 1892 | | Spoorlijn naar Utrecht dubbelspoor gemaakt |
| vr jan 1 | 1892 | | HIJSM krijgt medegebruik (naast NCS) van de spoorlijn Utrecht-Amersfoort |
| vr jan 1 | 1892 | | Het postkantoor op de hoek Kortegracht/Drieringensteeg wordt afgebroken |
| vr jan 1 | 1892 | | Sloop van het Pesthuis |
| ma jan 1 | 1894 | | Familie Meursing koopt Phoenix brouwerij |
| ma jan 1 | 1894 | | Pieter Jelles Troelstra bezoekt de stad; 18/8 sociaal democratische kiesvereniging opgericht |
| ma jan 1 | 1894 | | Oprichting van de RK Werkliedenvereniging "Sint Joseph" |
| ma jan 1 | 1894 | | Amersfoort wordt aangesloten op het landelijke telefoonnet |
| ma jan 1 | 1894 | | Laatste stadsbrouwerij "Het Klaverblad" afgebroken |
| ma jan 1 | 1894 | | Oprichting van de Algemene Nederlandse Diamantbewerkersbond, de eerste "moderne" vakbond in Nederland |
| ma jan 1 | 1894 | | Muntschat met 3662 gouden en 2015 zilveren munten in de Nieuwstraat gevonden |
| ma jan 1 | 1894 | | Grenswijziging met de gemeente Leusden na gereedkomen van de bouw van de Juliana van Stolberg kazerne |
| ma jan 1 | 1894 | | Eind december, voortdurende zuidwesterstorm; waterstand van de Eem te hoog voor afvoer van water uit de beken |
| ma jan 1 | 1894 | | Afdeling Amersfoort van het Leger des Heils opgericht (1939-2009 gevestigd in het pand Havik nr. 25) |
| wo aug 8 | 8 aug 1894 | | Voor één dag HIJSM-spoorweghalte Nimmerdor aangelegd (met twee afstandseinpalen en een telegraaftoestel) |
| di jan 1 | 1895 | | NCS-spoorweghalte Amersfoort Vlasakkers in dienst (vanaf 1923 "De Vlasakkers" genoemd) |
| di jan 1 | 1895 | | Ontwerp Algemene Begraafplaats Soesterweg nr. 187 |
| za jun 13 | 13 jun 1896 | | De eerste woning wordt aanbesteed in het Christaanspark/Kalfsveld bestemd voor de griffier |
| do dec 24 | 24 dec 1896 | | Eerste bioscoopvoorstelling in Amersfoort (in "Amicitia" en zaal "De Keizerskroon") |
| vr jan 1 | 1897 | | Laatste Hessenkar komt aan in Amersfoort |
| vr jan 1 | 1897 | | Eerste Eysink auto in Amersfoort gebouwd |
| zo okt 24 | 24 okt 1897 | | Jhr. Willem Jacob Henri Berend Sandberg geboren te Amersfoort († 9/4/1984 te Amsterdam) |
| za jan 1 | 1898 | | NCS-spoorweghalte Hooglanderveen in dienst (tot 1902 Hooglander-Veen genoemd) |
| za jan 1 | 1898 | | Algemene begraafplaats Soesterweg nr. 187 in gebruik genomen |
| wo jun 15 | 15 jun 1898 | | Eerste zgn. klassieke staking in Amersfoort in 19e eeuw, door arbeiders aan villabouw in Christiaanspark (Kalfsveld) |
| di sep 27 | 27 sep 1898 | | VVV Amersfoort opgericht |
| zo jan 1 | 1899 | | Ontwerp van nieuw politiebureau aan de Utrechtsestraat; gesloopt in 1959 |
| vr aug 17 | 17 aug 1900 | | Gemeentelijke gasfabriek aan de Eemstraat/Gaslaan in bedrijf |
| do sep 20 | 20 sep 1900 | | HIJSM-stoomtractiedepot aan westzijde van het station in dienst |
| di jan 1 | 1901 | | NCS-spoorweghalte Liendert (wachtpost 25) in dienst |
| di jan 1 | 1901 | | Oprichting van de (socialistische) Amersfoortse Bestuurdersbond (ABB) |
| di jan 1 | 1901 | | Accijns- of Kleppermanshuisje in de Langestraat, tegen het koor van de Sint Joriskerk, afgebroken |
| za jan 19 | 19 jan 1901 | | NCS-spoorweghalte Bloemendalseweg in dienst |
| do aug 1 | 1 aug 1901 | | Station (gebouw Margadant) in gebruik genomen |
| wo jan 1 | 1902 | | Voetgangersluchtbrug/voetbrug tussen Smallepad en Soesterweg, over de spoorlijn, in gebruik |
| wo jan 1 | 1902 | | Amersfoortsche Trammaatschappij rijdt met paardentram (op rails) van Kamp naar (nieuwe) station |
| wo jan 1 | 1902 | 1904 | NCS-spoorlijn Amersfoort-Zwolle dubbelspoor (1902 tot Harderwijk, 1903 tot Wezep) |
| wo jan 1 | 1902 | | Klooster Sint Barbara aan de Herenstraat afgebroken |
| vr jan 17 | 17 jan 1902 | | Zeepfabriek "De Duif" van Christoph Pleines, Vlasakkerweg/hoek Korte Bergstraat, afgebrand |
| wo okt 15 | 15 okt 1902 | | Feestelijke indienststelling nieuwe NCS/HIJSM-station (ontwerp Margadant) op plaats huidige station Amersfoort Centraal |
| do jan 1 | 1903 | | De Kei (7157 kg) wordt opgegraven op de Varkensmarkt |
| do jan 1 | 1903 | | Israëlitische/joodse begraafplaats op bastion Bloemendalsepoort gesloten |
| do jan 1 | 1903 | | Landelijke Spoorwegstaking; bij NCS waren weinig stakers, werkwilligen kregen toeslag op het loon |
| do jan 1 | 1903 | | Frederik van Eeden steunt onder pseudoniem de landelijke Spoorwegstaking (ook financieel) |
| do jan 1 | 1903 | 1917 | Gemiddeld werken er 60 werknemers in de Phoenix brouwerij |
| do jan 1 | 1903 | | Bouwondernemer Piet van Achterbergh richt een zwemschool op |
| za dec 5 | 5 dec 1903 | | Acteur en operettezanger Johan Heesters in Amersfoort geboren |
| di mrt 1 | 1 mrt 1904 | | Wagenwerkplaats HIJSM geopend; architect Margadant |
| zo jan 1 | 1905 | | NCS-spoorweghalte Hoevelaken in dienst |
| zo jan 1 | 1905 | | Kinderziekenhuis Huis Aldegonde, aan de Arnhemseweg, gesloten |
| ma mei 1 | 1 mei 1905 | | NCS-spoorweghalte Amersfoort Koppel, beter bekend als Kleine Koppel, in dienst |
| ma mei 1 | 1 mei 1905 | | NCS-spoorweghalte Bloemendalseweg gesloten |
| di jan 1 | 1907 | | Volgelingen van Frederik van Eeden stichten de chocoladefabriek "Walden" aan de Arnhemseweg |
| di jan 1 | 1907 | | Laatste jaar gastelingen (of kostkopers) in Mannenzaal Sint Pieters- en Bloklandsgasthuis |
| di jan 1 | 1907 | | Sint Elisabeth Gast- en Ziekenhuis verhuist van Muurhuizen (thans nrs. 35a en b) naar de Sint Andriesstraat |
| vr jul 5 | 5 jul 1907 | | Amersfoorts Mannenkoor opgericht |
| wo jan 1 | 1908 | | Bouw van het Rijksopvoedingsgesticht voor jongens op de Berg (ROG) |
| wo jan 1 | 1908 | | Landelijke invoering bij wet van de middelbare zomertijd van Amsterdam |
| wo jan 1 | 1908 | | Paardenrenbaan Birkhoven aangelegd (800 m); gesloten in 1935 |
| wo jan 1 | 1908 | | Ramen van pand Kortegracht 21 ('t Juffersgat) dichtgemetseld in opdracht Joodse gemeente |
| za jan 1 | 1910 | | Start Gemeentelijk Waterleidingbedrijf |
