Semantisch zoeken

Uit Tijdbalk Amersfoort
Ga naar:navigatie, zoeken
Van Tot Gebeurtenis
1410 Baarn sluit verdrag van onderlinge hulp
1410 Inwijding Sint Aegtenkapel
1411 Geldersen belegeren de stad
1411 Oudste vermelding Langegracht
1411 Eerste vermelding Heilige Geestgasthuis
1414 Tinnenburg voor het eerst genoemd (thans Muurhuizen nr. 25)
1416 Oudste vermelding Vijver en Twystraat, een verdwenen straat tussen Vijver en Havik (of Achter Oude Raadhuis)
1417 Stad belegerd door de Geldersen
1420 Oudste vermelding van de Stoofstraat
1420 Hertog Reinout van Gelre belegert de stad, Bisschop Frederik III van Blankenheim ontzet de stad
1421 De Amersfoorters, samen met de Utrechters, branden het dorp Ede plat
1422 Zusterklooster van Sint Barbara gesticht aan de Herenstraat
1423 Oudste vermelding Hellestraat
1424 Amersfoort aan de Geldersen overgeleverd door Bisschop Zweder van Kuilenburg
1427 Eerste vermelding (in stadsrekening) van Koppelpoort
1427 Oudst overgeleverde stadsrekening (van de Cameraar)
1427 Stad belegerd door Philips van Bourgondië (de Goede); drie bestormingen, waarna ontzet door Utrecht
1428 1517 Heerschappij van de Bourgondiërs
1434 Plompetoren ingericht als gevangenis, daarom ook Dieventoren genoemd
1435 Oudste vermelding van Goetschalckstraat, later Valkestraat
1436 Oudste vermelding over het schoonhouden van de openbare ruimte
1436 Oudste datum waarop gilden in de stad worden genoemd
1438 1439 Pestepidemie (2e)
1443 Baarn helpt met voltooiing bouw van de tweede muur, lengte 70 m; daardoor recht op toegang tot stad bij nood
1444 Geertgen Arents, uit Nijkerk/Duist, gooit Mariabeeldje in de gracht bij de Kamperbuitenpoort
1444 Griet Albert Ghisen vindt, na een droom, een Mariabeeldje onder het ijs van de gracht
1444 Vondst Mariabeeldje aanleiding vergroting Onze Lieve Vrouwekapel en bouw van de Onze Lieve Vrouwetoren
1444 Kapel in de Kamp (later Beestenmarkt) voor seculieren, uitgebouwd tot klooster door de broeders van Sint Jan
1445 Gemeentelijke verordening vuilnis naar midden van de Hof te vegen, waar een paal stond als markering
1447 Eerste vermelding van De Pothbroeders
1450 Besluit stadsbestuur tot hier en daar aanbrengen bestrating
1450 1500 Uitbreiding van de Onze Lieve Vrouwekapel tot de Onze Lieve Vrouwekerk (een kruiskerk)
1451 Bouw nieuwe (tweede) stadsmuur voltooid, 2850 meter; oppervlakte stad 68 hectare
1455 Utrechtsestraat van buiten door vijand in brand geschoten en afgebrand
1455 1456 Opvolgingsstrijd Bisschoppen, Amersfoort koos voor David van Bourgondië en niet voor Gijsbert van Brederode
1455 1459 Pestepidemie (3e)
1457 "die van Utrecht" belegeren de stad (n.a.l.v. conflict over opvolging Bisschop Rudolf van Diepholt)
1457 Stad betrok 700.000 bakstenen uit Kampen voor bouw stadsmuren en torens
1457 Bekend dat waker op toren Sint Joriskerk wacht hield; Dolleklok uit 1489 was storm- en alarmklok
1457 Ambt Torenwachter voor het eerst in stadsrekeningen vermeld
1460 De Pothbroeders beheren het "Wandelhuis", achter de Heilige Geestkapel, voor arme reizigers
1462 Oudste vermelding straatnaam Hof
1463 Opvallend veel moorden in de stad; maatregel: "messenmaat"
1467 1474 Pestepidemie (4e)
1472 Franciscaner Minderbroeders krijgen beschikking over stuk grond aan Westsingel
1472 De Observanten wordt toestemming verleend om een convent te bouwen
1473 De naam Eem kwam ook voor in het zuiden van de Gelderse Vallei
1473 1483 De natuurlijke waterloop "De Kromme Eem" is vanaf 1473 vergraven tot de Bisschop Davidsgrift
1477 Overstroming in Amersfoort (1477)
1479 Franciscaner Minderbroeders bouwen kapel voor Observantenklooster
1479 Celzusteren vestigen zich, uit Amsterdam, op plaats van Mariënhof tot 1547
1480 Onze Lieve Vrouwetoren ongeveer deze tijd gereed; aanvang bouw in 1457
1481 Inwoners Baarn vinden toevlucht in Amersfoort na kerstbrand in Baarn
22 september 1481 Op Sint Mauritiusdag wordt een leger van ruim 400 Amersfoorters bij Scherpenzeel verslagen
1483 Bisschop David van Bourgondië verdreven uit Utrecht, gevangen in gedeelte van Fransicanenklooster, latere Doelen
1488 Uitvaardiging van de Ordonnantie op de Admiraliteit door Maximiliaan van Habsburg/Oostenrijk
1492 Belegering door Wittenhorst, generaal van Maximiliaan van Oostenrijk, afgeslagen
1492 Naam 't Sluisje vermeld, als nog niet overkluisde doorgang tussen Weverssingel en Havik (thans Muurhuizen nr. 199)
1493 1495 Pestepidemie (5e)
1495 Stadsbrand; Sint Aegtenkapel bleef door inspanningen van de kloosterlingen gespaard
1495 Eerste vermelding van het Pesthuis
1496 Oudste bekende transportakte waarin de bewoners van het `Secretarishuisje` worden genoemd
1500 Sint Rochuskapel gesticht
1500 Verhuizing van de Pothbroeders naar de Coninckstraat/Pothstraat
1501 Besluit stadsregering om de strook (nieuwe) grond van de gedempte binnenste van de twee grachten, te verkopen
1506 1555 Regeerperiode van Karel V (1500-1558)
1513 Rodetorenpoort verkocht aan particulieren
1517 Het Sticht erkent Karel V als landsheer
1520 Papenhofstede door stadsbrand verwoest; groot deel stad verwoest
1520 Schilder Lambert van Oort (ook van Noort genoemd) in Amersfoort geboren († 1571 te Antwerpen)
1521 Karel V voert de Karolus-gulden in
1523 Karel V verleent een bierprivilege aan de stad Amersfoort
1525 1526 Pestepidemie (6e)
1528 Karel V verstevigt centraal gezag en dwingt Bisschop Hendrik II van Beieren tot alleen geestelijke zaken
1528 Margaretha van Oostenrijk landvoogdes
1528 De Geldersen leggen het klooster "Vredendael" bij Amersfoort in de as
1529 Broeders moeten het Sint Jansklooster verlaten op verdenking van ketterij
1529 Bestrijding van de Lutherij in Amersfoort
1530 Mandaatshuisje ongeveer in 1530 gebouwd, verblijfplaats Kapittelheren Sint Joriskerk
1530 Mandaatshuisje gebouwd, verblijfplaats Kapittelheren Sint Joriskerk
1532 Overstroming in Amersfoort (Allerzielenstorm)
1534 Sint Joriskerk heeft huidige vorm van Hallenkerk gekregen
1536 Mislukte aanslag op de stad door de Hertog van Gelre (Karel van Egmond)
1536 Stadhuisactiviteiten geconcentreerd op de Hof (betreft nieuwbouw van de zetel van de schepenbank, het gerecht)
1539 Landvoogdes Maria van Hongarije bezoekt Amersfoort
1540 Waag wordt voor het eerst genoemd, mogelijk gevestigd in het eerste stadhuis
1543 Maarten van Rossum in de stad (tot 1543 streed hij voor Gelre, daarna aan de zijde van Karel V)
1543 Spaans Gelre na 1543
1544 Karel V ontneemt de stad een aantal voorrechten i.v.m. gemak waarmee Maarten van Rossum binnen viel
1547 Overdracht opstallen en grond door Celzusteren aan kloosterlingen van "Mariënhof" uit de Birkt bij Soest
1547 Celzusteren betrekken deel van de Armen de Poth (vandaar aldaar de naam Celzusteren kamer)
14 september 1547 Johan van Oldenbarnevelt geboren (omgeving van de Kortegracht?)
1549 Filips (later II) bezoekt, als kroonprins, Amersfoort; Filips volgt in 1555 Karel V op
1550 Stichting huis voor arme weeskinderen aan de Cingel (Singel/het huidige 't Zand)
1550 Gilbert van Schoonbeke krijgt octrooi van Karel V voor graven van kanaal van Amersfoort naar de Emmikhuizerberg
1551 Een klein aantal Begijnen gaat wonen in het Bagijnhof aan Vijver/Viver, tot 1617
1552 Overstroming in Amersfoort (1552)
1553 1558 Pestepidemie (7e)
1554 Einde van de gevangenis onder het stadhuis; de Dieventoren wordt de enige gevangenis van de stad
1555 Eem (uit)gegraven van Koppelpoort tot de Melm; voordien overlading van vracht op/van kleine schepen bij de Melm
1555 Staking van wevers en vollers
1555 Musicus Joannes Tollius in Amersfoort geboren († ca. 1620 te Kopenhagen)
1556 Van Oldenbarnevelt woont van 1556-1564 in "Bollenburgh", Muurhuizen nr. 19ab
1557 Amersfoort koopt van koning Filips II een gebied op de Soesterheide
1559 Met de bul "Super Universas" voorzag paus Paulus IV in een nieuwe bisschoppelijke indeling van de Nederlanden
1559 Sint Elisabeth Gasthuis / Ziekenhuis gesticht; in 1577 door de stad erkend
1560 Aanaarden binnenzijde van de stadsmuren
1563 Steven van der Hag(h)en geboren in Amersfoort († 1624), zeevaarder, 1603 in dienst VOC
1565 1567 Pestepidemie (8e)
1568 Pieter Both geboren in Amersfoort († 1615), eerste Gouverneur-Generaal van Nederlands Indië (1610-1614)
1570 Stadsplattegrond gemaakt door Jacob van Deventer (i.o.v. Filips II)
1570 Overstroming in Amersfoort (Allerheiligenvloed)
1571 Dubbele sluizen in Spui gebouwd (schutten van boten mogelijk geworden)
1572 Geuzen bezetten tijdelijk de stad, plundering kerken en beeldenstorm; daarna stad katholiek en aanvaarding Filips II
1573 Stichting gasthuis in de Langestraat uit nalatenschap van Wouter, Heer van Blokland en zijn vrouw Johanna Piek
1575 "Bollenburgh" door de stad aangekocht, wordt Stads lint- en spinhuis, opgeheven in 1642; thans Muurhuizen nr. 19
1579 Unie van Utrecht, een verbond van de voornaamste noordelijke gewesten in de strijd tegen Filips II
1579 Reformatie in Amersfoort (Alteratie/wetsverzetting)
1579 Einde Sint Jansconvent
1579 Vanaf 1579 Sint Aegtenkapel in gebruik bij gemeente (opslagplaats, pakhuis en tabaksdepot)
1579 Stad neemt Observantenklooster over; deel oefenplaats schutterij (Doelen) rest o.a. stadsgeneesheer en glasblazerij
1580 Openbare uitoefening van de mis door Rooms Katholieken werd verboden
15 maart 1580 Sint Joriskerk komt aan de gereformeerden; College van Regenten beheert namens de stad gebouw en financiën
1581 "Plakkaat van Verlatinge", afzwering van Filips II door de Staten Generaal der opstandige Nederlandse gewesten
1582 Gregoriaanse tijdrekening wordt ingevoerd; voor die tijd gold (in "Europa") de Juliaanse tijdrekening
1582 Bank van Leening of lommerd voor het eerst genoemd
1582 Overstroming in Amersfoort (1582)
1586 1587 Engelse Kerkhof op hoek van Sint Agathastraat en Singel, aan de zijde van het Sint Aegtenklooster
1587 Accijnsmeestershuisje in de Langestraat tegen de Sint Joriskerk gebouwd
1594 Vergraven van singel van de dubbele gracht en start aanleg van drie grote en zeven kleine bastions
1594 Aanpassing vesting door Adriaen van Alckmaer
1595 Wateroverlast door breuk in de Grebbedijk
1597 1605 Pestepidemie (9e)
1600 Stad werd voorzien van enkele bastions (restanten: Achter Davidshof en joodse begraafplaats Bloemendalsestraat)
1600 Schilder Simon Henricx in Amersfoort geboren († 1630)
1600 Schilder Paulus Bor in Amersfoort geboren († 1669)
1600 Schilder Matthias Stom (of Stomer) is (mogelijk) in Amersfoort geboren († na 1650 op Sicilië)
1601 Nieuw uurwerk (horologie) in de OLV-toren geplaatst, met twee wijzers aan de oost- en westzijde
1602 Laatste begraving bij Sint Joriskerk (latere Groenmarkt)
1608 Boterbeurs/Boterwaag/Boterhal/Koopmansbeurs bij Sint Joriskerk gebouwd
1612 Burgerweeshuis verhuist van de Cingel (Singel/het huidige 't Zand) naar Mariënhof
1613 1614 Verbetering waterafvoer naar zee en van de bevaarbaarheid van de Eem
1614 Door het Brouwersgilde een gebrandschilderd raam aan de Sint Joriskerk aangeboden
1614 De Heren Staten van Utrecht resideren enige tijd in de Statenkamer in de Herenstraat
1614 Schilder Gerrit Laurenszoon van Stellingwerff in Amersfoort geboren († 1659)
1615 Tabaksverwerking en tabakshandel begonnen in Amersfoort
4 juni 1616 De Staten van Utrecht stichten het heemraadschap de Rivier de Eem
1618 Poortje aangebracht tussen Kleine Spui en Kleine Koppel (jaagpad naar de Melm)
1620 Doorbraak stenen beer in Stadsbuitengracht tussen de monding Oude Eem en de Grote Eem
1623 1631 Pestepidemie (10e)
1625 Jacob van Campen erft Randenbroek van zijn in 1625 overleden moeder
1627 Schilder Matthias Withoos in Amersfoort geboren († 1703 te Hoorn)
1629 Amersfoort door keizerlijke troepen belegerd en ingenomen door Graaf Montecuccoli; stad weer enkele dagen rooms
1630 1657 Schilder/bouwmeester Jacob van Campen woont in Randenbroek
1630 1640 Ontstaan 't Zand; deel Singel (Varkenssingel of Sint Aegtensingel, gegraven bij bouw eerste muur), gedempt
1630 Oprichting van het Sint Lucasgilde; opgeheven in 1796
1630 Schilder Thomas van Veenendaell in Amersfoort geboren († na 1673)
1634 1638 Pestepidemie (11e)
1635 Notenbomen geplant aan 't Zand
1635 Remonstrantse kerkje in Vijver; tot 1883
1636 50 tabakstelers rond Amersfoort, in 1670, 120 en in 1680, 200
1640 Prins Frederik Hendrik krijgt onderdak in de Doelen (ook reeds in 1630 onderdak aldaar gehad)
1640 Marten Codde begint lakenfabriek in Sint Agathaklooster
1640 Verblijf van filosoof René Descartes (1596-1650) in Amersfoort
1640 Hoogwater rond Amersfoort
1641 Verbetering aan het uurwerk van de OLV-toren en twee nieuwe wijzers geplaatst aan de nog lege zuid- en noordzijde
1641 Lazarushuis of Melatenhuis wordt gesloten
1643 Extreem hoge waterstand in de stad
1643 Grondwerk van de schotbalksluis bij de Grote Koppelpoort spoelt weg
1645 Overstroming, brug voor de Grote Koppel werd weggeslagen
1645 Bouw Sint Agatha- of Pispoortje (aan het einde van de Sint Agathastraat)
1645 Verbod op het bouwen van houten voorgevels aan huizen
1646 Bouw Heren- of Schoolpoortje (tussen Monnikendam en Andriespoort)
1646 Bouw volmolen bij Koppelpoort (in 1391 is reeds watermolen op deze plaats vermeld)
1647 Nederzetting "Amersfoort" gesticht op Long Island door emigranten ("New York" / Noord Amerika)
1648 Sluiting van het Sint Janskerkhof
1648 Laatste stuk kerkhof van de Sint Joriskerk (huidige Groenmarkt) buiten gebruik gesteld
1648 Vrede van Münster, einde aan De Opstand / Tachtigjarige Oorlog (1568-1648)
1649 Rembrandt tekent Westsingel, op weg met zijn vrouw/partner Hendrikje Stoffels naar Bredevoort
1650 Aanleg van de weg van de Utrechtsepoort naar Utrecht via Huis ter Heide ("Wegh der Weegen")
1651 Bliksem in Onze Lieve Vrouwetoren
1651 Overstroming door breuk in Grebbedijk en hoog zeewater
1653 Schilder Jasper (Gaspar) van Wittel in Amersfoort geboren († 1736 te Rome)
1654 De Pothbroeders beëindigen het beheer van het Wandelhuis (sinds 1460)
1655 Gedeelte voormalig Sint Jansconvent (bekend als Sint Janskerkhof) werd Beestenmarkt
1655 VOC-schip "Amersfoort" vertrekt op 10/06/1655 van Vlieland naar Batavia
1655 1660 Pestepidemie (12e)
1656 Schilder Jacob van Staverden in Amersfoort geboren († waarschijnlijk te Rome)
1657 Vishal geplaatst op brug over de gracht bij kruising met Langestraat
1657 Het gedicht "De Nachtegael van Amisfort", zou door Vondel zijn geschreven op Randenbroek
1657 Stadsbestuur besluit dat alle aanwonende eigenaren hun houten werven langs stadsgrachten in steen uitvoeren
13 september 1657 Jacob van Campen op Randenbroek overleden; 22/9 begraven in Sint Joriskerk onder muur-gedenkteken
1658 Bouw van de Koningspoort aan het einde van de Coninckstraat, toegang tot hooibergen voor de boeren
1658 Burgemeester van Amersfoort fungeert als deken van het Kapittel van Sint Joriskerk (tot heden)
1659 De eerste Hemony-klokken van het carillon van de OLV-toren gegoten
1661 Initiatief van Jonker Everard Meijster: Amersfoorters trekken kei van de Berg de stad in
2 december 1661 Joseph Pereira en Emanuel de Tor Alto krijgen als joden, het burgerrecht van Amersfoort
1663 1668 Pestepidemie (13e)
1664 Vernieuwing sluizen, kaden en grondwerk aan het Spui
1667 Laatste pestlijders worden verpleegd in het Pesthuis
1670 De Sefardische joden kopen stukje grond aan de Bloemendalse Buitenpoort om hun doden te begraven
1672 1673 Franse bezetting; tijdelijk weer RK-eredienst in Sint Joriskerk.
1672 Na de inname van de stad door de Fransen in de zomer, vluchtten vele inwoners naar Holland.
1674 1675 Twee jaar een Pensionaris, Ploos van Amstel, in stadsbestuur
1674 De Kei wordt begraven onder de Varkensmarkt; de Kei was al genoemd in een staatsstuk (1545) van Karel V
1678 Katoendrukkerij opgericht; directie/bedrijfsleiding door de Turk of Armeniër, Louis Celebi; hij krijgt het burgerrecht van Amersfoort
1681 Stormvloed bij noordwesterstorm; een of meer doorbraken in de dijken tussen Amersfoort en Coelhorst
1685 Opheffing Edict van Nantes (1598) door Lodewijk XIV, half miljoen Hugenoten verlaten Frankrijk
1686 Heilige Geestkapel van stad aan Lutherse Gemeenschap
1686 Begraven in de Lutherse kerk is toegestaan
1687 Stadsherberg op de Beestenmarkt gebouwd
1687 1710 Waalse kerk (Eglise Wallonne) in Amersfoort
1688 Inrichting van de eerste openbare toiletten in de stad
1700 Aanleg Israëlitische/joodse begraafplaats op bastion Bloemendalsepoort
1702 Overstroming in Amersfoort (1702)
1703 Onrust onder de burgerij (Plooierijen)
1703 Abraham van Bemmel te Amersfoort geboren († 1785 te Amersfoort)
1714 Aanleg schotbalksluis (`Gelderse balken`) in de Westelijke Stadsbuitengracht bij de Kleine Koppelpoort
1715 1751 Mr. Diederik Schagen, secretaris van de stad
1716 Tsaar Peter de Grote krijgt onderdak in de Doelen
1717 Stadskinderhuis gesticht
1720 Tijdens zgn. "speculatieroes" in Nederland plan om door verbreding Eem, van Utrecht havenstad te maken
1724 1725 De Klockman aangebracht in de Sint Joriskerk
1726 "Oud-Katholiek" Seminarie gesticht
8 februari 1727 Synagoge ingewijd; gebouwd in 1726
1731 Drie Nederlanders stichten een (flessen)glasblazerij te Isselt
1735 Er werd begraven in de Sint Janskerk(klooster) tot 1735, het kerkhof was gesloten in 1648
1736 Overloop van de verzakte kade langs de Eem tussen Amersfoort en Coelhorst
1737 Naast de Synagoge (zuidzijde) is een mikwe (ritueel bad) gebouwd, in dienst tot 1943
1 januari 1738 Schip Leusden van de West-Indische Compagnie strandt op zandbank in Marowijnerivier (Suriname)
1739 Afbraak kapel Sint Jansklooster m.u.v. het koor-gedeelte
1740 Schilder Jacobus van de Gumster in Amersfoort geboren (geboortejaar is waarschijnlijk, overlijden onbekend)
1744 Afscheiding van steen op de brug over het Spui bij de Koppelpoort vervangen door een ijzeren afscheiding.
1745 1755 Aanleg van de Grebbelinie
1748 Dichter, auteur en patriot Pieter Pypers (Pijpers) in Amersfoort geboren († Amersfoort, 20 juni 1805)
1753 Schilder Jordanus (van) Hoorn in Amersfoort geboren († 1833)
1755 Mandaatshuisje al bekend als "Onder de Lindeboom"
1755 Haardsteden-register of blaffert uit 1755, met namen van eigenaren van panden in de stad
1758 Laatste houten huis (Kamp nr. 9, met gevelsteen "De Gekroonde El", 1758) wordt afgebroken
1760 Schilder Stephanus Greeve in Amersfoort geboren († na 1815)
1765 Schilder Jan Apeldoorn in Amersfoort geboren († 1838)
1766 Koningin Karoline Mathilde van Denemarken verblijft in de Doelen
1766 Legaat maakt aanschaf orgel van Bätz in Lutherse kerk mogelijk
1770 Stenen galg op de Galgenberg wordt door houten vervangen
1777 1789 Lakenfabriek Beaune aan de Zuidsingel
1780 Benjamin Cohen geeft opdracht tot bouw huis met de paarse ruitjes (thans Zuidsingel nr. 38)
1780 1782 Abraham Cohen laat huis aan de Westsingel bouwen (thans nr. 43)
1783 Elleboogkerk, officieel Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming, ter plaatse van een schuilkerk (statie) gebouwd
1784 Oprichting landelijke Maatschappij tot Nut van het Algemeen (Christelijke grondslag, joden mochten geen lid zijn)
1785 Staatse militairen rukken de stad binnen om te voorkomen dat de burgers te zeer hun privileges zouden verdedigen