Van de bijna 700 Amersfoortse joden (met drie of meer joodse grootouders) zijn 337 in de nazikampen omgekomen: verschil tussen versies
| Regel 70: | Regel 70: | ||
Amersfoort telde, op een bevolking van 59252 inwoners, op 1 januari 1951 214 joden (99 mannen en 115 vrouwen). 65% van hen woonde toen in het Vermeerkwartier, Leusderkwartier en Bergkwartier, 15% woonde in de Stadskern (bron: Bevolkingsstatistiek gemeente Amersfoort; deze cijfers zijn met deze bronvermelding opgenomen in het kerkblad van de Joodse gemeente Amersfoort "Ons Contact", 7e jaargang no. 2, blz. 7, november 1951). | Amersfoort telde, op een bevolking van 59252 inwoners, op 1 januari 1951 214 joden (99 mannen en 115 vrouwen). 65% van hen woonde toen in het Vermeerkwartier, Leusderkwartier en Bergkwartier, 15% woonde in de Stadskern (bron: Bevolkingsstatistiek gemeente Amersfoort; deze cijfers zijn met deze bronvermelding opgenomen in het kerkblad van de Joodse gemeente Amersfoort "Ons Contact", 7e jaargang no. 2, blz. 7, november 1951). | ||
Zie voor statistische gegevens over het aantal Joodse Amersfoorters in de jaren 1930 en 1947, het Jaarboek-artikel uit 2023. | Zie voor statistische gegevens over het aantal Joodse Amersfoorters in de jaren 1930 en 1947, het Jaarboek-artikel uit 2023. Op de website van het Joods Cultureel Kwartier (www.jck.nl) staan ook gegevens over jaren in de 19e en 20e eeuw (aldaar zoeken op Amersfoort). | ||
== Links == | == Links == | ||
Versie van 6 nov 2024 11:28
tot 800 800-900 900-1000 1000-1100 1100-1200 1200-1300 1300-1400 1400-1500 1500-1600 1600-1700 1700-1800 1800-1900 1900-2000 vanaf 2000
1945
Onderwerp(en)
Bron(nen)
- Flehite. Historisch jaarboek voor Amersfoort en omstreken., Div. auteurs (blz. 84-111, JB 2019; auteur Jan H. Lodewijks)
- Amersfoort '40-'45, J.L. Bloemhof, Drs. J. van der Spek (blz. 97-101)
- De Joden van Amersfoort. Rondom de geschiedenis van een oude sjoel., S. van Adelberg (blz. 6, 132 en 149)
- `Zullen wij nog terugkeeren.....` De jodenvervolging in Amersfoort tijdens de Tweede Wereldoorlog., K. Ribbens (blz. 124)
- Flehite. Historisch jaarboek voor Amersfoort en omstreken., Div. auteurs (blz. 92-117, JB 2023; auteur Jan H. Lodewijks)
Gebeurtenis
► In 2019 en 2023 is nader onderzoek gedaan naar o.a. de vraag: Hoeveel Joden woonden in Amersfoort? en: Welke Joodse Amersfoortse inwoners zijn door welke oorzaak gestorven en wie van hen zijn na deportatie naar de diverse soorten nazikampen in de Shoah omgekomen of teruggekeerd. Verder is onderzoek gedaan naar gemengd gehuwden, naar het aantal niet-Nederlandse Joodse inwoners en naar Christen-Joden. Ook is een (naar aantallen geaggregeerd) overzicht gemaakt van de woonadressen in de verschillende wijken van Amersfoort en is (beperkt) onderzoek verricht naar onderduik en emigratie na de oorlog. Zie voor gegevens en een kwantitatieve analyse van de Joodse Amersfoorters (1941-1945), het Jaarboek-artikel 2023. Het artikel uit 2023 is een vervolg/bijstelling van de bijlage in het Jaarboek-artikel 2019.
In Amersfoort waren 769 joodse inwoners door de gemeente geregistreerd op basis van de Duitse Verordening 6/41. De Joden werden daarbij (vanaf februari 1941 tot en met december 1944) geregistreerd met een letter- en nummerduiding:
J, zij die drie of meer Joodse grootouders hadden, de voljoden,
GI, met twee Joodse grootouders, de halfjoden en
GII, met één Joodse grootouder, de kwartjoden.
In die gemeentelijke registratie zijn handmatig (ambtelijk tijdens de oorlog) 25 wijzigingen en doorhalingen aangebracht. Zie voor de reden en de consequenties van deze mutaties, betreffende het aantal Joden en het aantal per categorie-aanduiding, het artikel in Jaarboek 2023 (vandaar dat in de aanhef wordt gesproken van `bijna 700`). In dat artikel wordt ook geschreven over niet in Amersfoort geregistreerde inwoners.
Kwantiteiten in verschillende bronnen:
Van Adelberg noemt op blzn. 6 en 149 een aantal van 336 Joden van Amersfoort die niet teruggekeerden. Op blz. 132 van deze bron worden 627 joodse inwoners in 1941 genoemd, op basis van een Duitse lijst (geen bronvermelding).
Bloemhof noemt dezelfde aantallen als Ribbens *), 353 gedeporteerden van de 632 voljoodse inwoners keerden niet terug. Op p. 98 noemt Bloemhof 803 geregistreerde Amersfoortse joden; zie voor de kritiek op dit aantal geregistreerden de bijlage in het Jaarboek-artikel 2019.
De Stichting Herdenkingsstenen Amersfoort *) noemt 357 Joden die in WOII door de nazi’s verdreven, gedeporteerd of vermoord zijn (bestand: januari 2019); zie link Herdenkingsstenen.
De Gedenkrol *) in Archief Eemland (1999, en aanvulling 2005) noemt 355 (333 en 22) omgebrachte Joodse stadsgenoten 1940-1945. Zie link Gedenkrol (en De geschiedenis van de Gedenkrol).
*) De verschillen tussen de inhoud van de drie geanalyseerde bestanden, zijnde:
- de Bijlage II in het boek van Ribbens (2002),
- van de Stichting Herdenkingsstenen Amersfoort (januari 2019) en
- van de Gedenkrol (1999 en aanvulling 2005) in Archief Eemland,
leidt tot het aantal van 338 in de nazikampen omgekomen Amersfoortse Joden (337 voljoden en één halfjodin); zie voor een detail-overzicht het Jaarboek-artikel 2023).
Het Digitaal Monument voor de Joodse Gemeenschap in Nederland is een Monument op internet om de herinnering levend te houden aan alle mannen, vrouwen en kinderen die tijdens de Duitse bezetting als joden zijn vervolgd en die de Shoah niet hebben overleefd. Om informatie over de in de Tweede Wereldoorlog omgekomen joodse Amersfoorters te zien, ga naar de homepage onder de hyperlink en tik Amersfoort in.
Ter informatie:
Amersfoort telde, op een bevolking van 59252 inwoners, op 1 januari 1951 214 joden (99 mannen en 115 vrouwen). 65% van hen woonde toen in het Vermeerkwartier, Leusderkwartier en Bergkwartier, 15% woonde in de Stadskern (bron: Bevolkingsstatistiek gemeente Amersfoort; deze cijfers zijn met deze bronvermelding opgenomen in het kerkblad van de Joodse gemeente Amersfoort "Ons Contact", 7e jaargang no. 2, blz. 7, november 1951).
Zie voor statistische gegevens over het aantal Joodse Amersfoorters in de jaren 1930 en 1947, het Jaarboek-artikel uit 2023. Op de website van het Joods Cultureel Kwartier (www.jck.nl) staan ook gegevens over jaren in de 19e en 20e eeuw (aldaar zoeken op Amersfoort).
