Brontekst bekijken van Ontstaan 't Zand; deel Singel (Varkenssingel of Sint Aegtensingel, gegraven bij bouw eerste muur), gedempt

{{Kenmerk
|kenmerk=geen
}}
{{Gebeurtenis
|van=1630
|tot=1640
|rubrieken={{Rubrieken
|rubriek=Gracht/singel
}}{{Rubrieken
|rubriek=Poort/muur/vesting
}}{{Rubrieken
|rubriek=Havik
}}{{Rubrieken
|rubriek=Muurhuizen
}}{{Rubrieken
|rubriek=Straat/wijk/naamgeving
}}
|bronnen={{Bronnen
|bron=Historische encyclopedie van Amersfoort
|pagina=blz. 311
}}{{Bronnen
|bron=Flehite, tijdschrift voor heden en verleden van Oost-Utrecht. Vanaf jrg. 1, november 1964 nr. 1 t/m jrg. 26, nr. 3/4 1999
|pagina=blz. 1-12; jrg. 16 nr.1 juni 1984
}}{{Bronnen
|bron=Flehite. Historisch jaarboek voor Amersfoort en omstreken.
|pagina=blz. 104, JB 2004; auteur J.M.A.W. Morel
}}{{Bronnen
|bron=Flehite. Historisch jaarboek voor Amersfoort en omstreken.
|pagina=blz. 21, JB 2005; auteur J. Ayolt Brongers
}}
}}
De aanleg van de Nieuweweg en bouw van de brug Krommestraat/Havik; sloop van de houten voetgangersbrug (Langebrug) Langegracht-Grote Spui. In deze tijd is de houten voetgangersbrug van de Langegracht (over de Cingel, later 't Zand) naar Grote Spui afgebroken en vervangen door een brug in het verlengde van de Krommestraat over het Havik, en aanleg van de Nieuweweg. Voor 1640 bestond de enige directe verbinding tussen het Spui en de binnenstad uit die hoge houten voetgangersbrug (genaamd de Langebrug) in het verlengde van de Langegracht, uitkomend op Grote Spui (voor verdere details over de infrastructurele wijziging in de omgeving van de Breestraat/Ketelaarsbrug, de bouw van de brug van de Krommestraat over het Havik en het ontstaan van de Nieuweweg, zie m.n. het artikel van W. J. van Hoorn, "Vier eeuwen Breestraat bij de Ketelaarsbrug. Een bijdrage tot de geschiedenis der panden van Museum Flehite", onder bronnen genoemd bij Tijdschrift Flehite jrg. 16 nr.1 juni 1984, blzn. 1-12).

Zie voor "oude situatie" kaartnummer 1001_268 onder hyperlink "Kaartencollectie".

Het Zand was oorspronkelijk een deel van de eerste stadsgracht. 
Door demping met zand kregen de boeren uit de omgeving de gelegenheid om hun karren te "parkeren", waarmee ze producten naar de stad brachten.

Volgens Brongers (JB 2005) duidt de naam niet op het dempen van de Cingel met zand. Dit gebeurde overigens naar zijn mening met slib uit de andere grachten.
De naam 't Zand is volgens Brongers van middeleeuwse oorsprong en duidt op de zandrug waarop het Sint Aegtenklooster is gebouwd. 



Link(s):
* [http://www.archiefeemland.nl/de-regio/amersfoort/encyclopedie/z/zand 't Zand]
* [http://www.archiefeemland.nl/collectie/kaarten-en-ontwerptekeningen Kaartencollectie (Archief Eemland)]
* [http://www.archiefeemland.nl/de-regio/amersfoort/encyclopedie/s/straatnamen Straatnamen]
* [http://www.archiefeemland.nl/de-regio/amersfoort/encyclopedie/b/brugnamen Brugnamen]
* [http://www.archiefeemland.nl/de-regio/amersfoort/wijken-en-straten Straten en wijken (Archief Eemland)]